សុខភាព »

មន្ទីរពេទ្យរ៉ូយ៉ាល់ភ្នំពេញ និង មន្ទីរពេទ្យអន្តរជាតិរ៉ូយ៉ាល់អង្គរ នាំម៉ាស៊ីនស្កែនដ៏ទំនើបនិងថ្លៃបំផុត MRI 3 Tesla និងMRI 1.5 Teslaដើម្បីបំពេញតម្រូវការថែទាំសុខភាពឱ្យកាន់តែប្រសើរឡើង ដោយៈសិរីមតី ភ្នំពេញ៖ ក្នុងគោលបំណងលើកកម្ពស់ការផ្តល់សេវាការថែទាំសុខភាពឱ្យកាន់តែប្រសើរ ការផ្តល់រោគវិនិច្ឆ័យនិងការព្យាបាលច្បាស់លាស់ និងកាត់បន្ថយការចំណាយទៅព្យាបាលនៅក្រៅប្រទេស មន្ទីរពេទ្យរ៉ូយ៉ាល់ភ្នំពេញ បាននាំយកម៉ាស៊ីនស្កែនដ៏ទំនើប MRI 3 Tesla មកកាន់កម្ពុជា។ជាមួយគ្នានេះដែរ មន្ទីរពេទ្យអន្តរជាតិរ៉ូយ៉ាល់អង្គរ ក៏បាននាំយកម៉ាស៊ីនទំនើប MRI 1.5 Tesla ផងដែរ។ ម៉ាស៊ីនស្កែន MRI 3 Tesla នៅមន្ទីរពេទ្យរ៉ូយ៉ាល់ភ្នំពេញ និង MRI 1.5 Tesla នៅមន្ទីរពេទ្យអន្តរជាតិរ៉ូយ៉ាល់អង្គរ រួមជាមួយនឹងកម្មវិធីកាតសមាជិកថ្មីរបស់មន្ទីរពេទ្យដែលហៅថា Prime និង Prime+ បង្កើតឡើង ដោយមន្ទីរពេទ្យបាងកក និងសាខាមន្ទីរពេទ្យរបស់ខ្លួនក្នុងប្រទេសកម្ពុជា បានត្រូវសម្ពោធដាក់ឱ្យដំណើរការជាផ្លូវការកាលពីរសៀលថ្ងៃទី៥ខែកក្កដាឆ្នាំ២០២៤ នៅរាជធានីភ្នំពេញនិងសៀមរាប។ ក្នុងពិធីសម្ពោធនោះ លោក Attapoom Susupaus ប្រធានមន្ទីរពេទ្យ រ៉ូយ៉ាល់ភ្នំពេញ និងមន្ទីរពេទ្យអន្តរជាតិរ៉ូយ៉ាល់អង្គរ បានថ្លែងថា៖ឈរលើទស្សនៈវិស័យ “ […]

ប្រែសម្រួល៖ ស្រីស្រស់ ក្រុមវេជ្ជបណ្ឌិតបានចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍នៅក្នុងសន្និសីទស្ទីអំពីជំងឺមហារីកថា ការព្យាបាលដោយធ្វើមាត្រដ្ឋានសម្រាប់ជំងឺមហារីកតាមវិធីវេជ្ជសាស្ត្របីប្រភេទអាចធ្វើឲ្យជីវិតអ្នកជំងឺកាន់តែងាយស្រួល។ យោងតាមការសិក្សាចុងក្រោយបង្អស់ពាក់ព័ន្ធនឹងជំងឺមហារីកក្រពេញអូវែ និងបំពង់អាហារ និងជំងឺមហារីកកូនកណ្តុរ Hodgkin បានរកឃើញថាការវះកាត់តិច ការព្យាបាលដោយប្រើគីមីតិច ឬវិទ្យុសកម្មតិចអាចជួយអ្នកជំងឺឲ្យរស់នៅបានយូរ និងមានអារម្មណ៍ល្អជាងមុន។ ឧទាហរណ៍ដូចជាស្ត្រីដែលមានជំងឺមហារីកសុដន់កម្រិតខ្ពស់ត្រូវបានជំរុញឲ្យស្លាប់បានជាមួយនឹងការព្យាបាលដោយប្រើគីមីច្រើន និងតាមរយ:ការប្តូរខួរឆ្អឹង។ វិធីសាស្រ្តនេះមិនដំណើរការបានល្អជាងការព្យាបាលដោយប្រើគីមីទេ ហើយអ្នកជំងឺមានការលំបាកយ៉ាងខ្លាំង។ ឥឡូវនេះ នៅក្នុងការស្វែងរកបង្កើនប្រសិទ្ធភាពនៃការថែទាំជំងឺមហារីក អ្នកស្រាវជ្រាវកំពុងពិចារណាថា “តើយើងត្រូវការការព្យាបាលតាមវិធីដែលយើងធ្លាប់បានប្រើកាលពីអតីតកាលដែរឬទេ?” វេជ្ជបណ្ឌិត Tatjana Kolevska នាយកផ្នែកវេជ្ជសាស្ត្រនៃកម្មវិធីឧត្តមភាពជំងឺមហារីកជាតិ Kaiser Permanente ដែលមិនបានចូលរួមនៅក្នុងការស្រាវជ្រាវថ្មីបាននិយាយថា វាជាសំណួរមួយ “ដែលគួរតែសួរហើយសួរម្តងទៀត” ។ ការព្យាបាលប្រើពេលតិចដោយសារតែមានថ្នាំព្យាបាលល្អជាងមុន។ វេជ្ជបណ្ឌិត William G. Nelson មកពីសាលាវេជ្ជសាស្ត្រ Johns Hopkins បាននិយាយថា “ដំណឹងល្អគឺថា ការព្យាបាលជំងឺមហារីកមិនត្រឹមតែមានប្រសិទ្ធភាពជាងមុនប៉ុណ្ណោះទេ វាកាន់តែងាយស្រួលក្នុងការកាត់បន្ថយផលវិបាករយៈពេលខ្លី និងរយៈពេលវែង”។ ការសិក្សាដែលបង្ហាញពីនិន្នាការនេះត្រូវបានពិភាក្សានៅចុងសប្តាហ៍នៅឯសន្និសីទ American Society of Clinical Oncology ក្នុងទីក្រុង Chicago ។ ខាងក្រោមនេះជាចំណុចសំខាន់ៗ៖ មហារីកមាត់ស្បូន អ្នកស្រាវជ្រាវបារាំងបានរកឃើញថា […]

ប្រែសម្រួល៖ ស្រីស្រស់ គ្រួសារមួយបានរងគ្រោះដោយសារឆ្លងមេរោគដែលបង្កឲ្យមានដង្កូវក្នុងខួរក្បាលក្រោយពេលដែលពួកគេបានទទួលទានសាច់ខ្លាឃ្មុំដែលចម្អិនមិនបានល្អ។ យោងតាមរបាយការណ៍ពីមជ្ឈមណ្ឌលគ្រប់គ្រង និងការពារជំងឺបានឱ្យដឹងថា សមាជិកគ្រួសារប្រាំមួយនាក់ក្នុងចំណោមប្រាំបីនាក់ដែលមានអាយុចាប់ពី ១២ដល់ ៦២ ឆ្នាំដែលចូលចិត្តអាហារ kebobs ធ្វើពីសាច់សត្វខ្លាឃ្មុំខ្មៅបានឆ្លងជំងឺ trichinellosis ឬហៅថា “ដង្កូវក្នុងខួរក្បាល” នេះបើយោងតាមរបាយការណ៍ពីមជ្ឈមណ្ឌលគ្រប់គ្រង និងការពារជំងឺ។ សមាជិក​គ្រួសារនេះមានសមាជិក​ពីរ​នាក់​ហូប​តែ​បន្លែ​ដែល​ចម្អិន​ជាមួយ​សាច់បានធ្លាក់ខ្លួនឈឺ។ ជំងឺនេះត្រូវបានគេរកឃើញថាបណ្តាលមកពីអាហារ ដែលកម្រនឹងត្រូវបានគេរាយការណ៍ណាស់នៅសហរដ្ឋអាមេរិក ក៏ប៉ុន្តែជាទូទៅវាកើតចេញពីការទទួលទានសាច់សត្វព្រៃ ដែលបានកើតឡើងនៅចំពេលដែលសមាជិកគ្រួសារម្នាក់អាយុ ២៩ ឆ្នាំបានទៅមន្ទីរពេទ្យ Minnesota នៅក្នុងខែកក្កដា ឆ្នាំ ២០២២ ដោយមានរោគសញ្ញាគ្រុនក្តៅ ឈឺសាច់ដុំធ្ងន់ធ្ងរ។ ទីភ្នាក់ងារCDC បានឲ្យដឹងថា ឆ្លងកាត់ការធ្វើតេស្តឈាមគេបានឃើញមានការហើមជុំវិញភ្នែក និងភាពមិនប្រក្រតីផ្សេងទៀតដែលត្រូវបានរកឃើញនៅក្នុងរាងកាយ ។ គាត់បញ្ជាក់ថាគាត់បាននៅជាមួយសមាជិកគ្រួសារមកពីរដ្ឋ Arizona, Minnesota និង South Dakota នៅក្នុងរដ្ឋចុងក្រោយនៅរដូវក្តៅនោះ ហើយបានចូលមន្ទីរពេទ្យពីរដងក្នុងរយៈពេល ១៧ ថ្ងៃ។ ក្រុម​គ្រួសារ​នេះបាន​ទទួល​ទាន​សាច់​​ខ្លាឃ្មុំ​ខ្មៅ​មួយ​ក្បាលដែល​​បរបាញ់បាន​នៅ​ភាគ​ខាងជើង Saskatchewan ប្រទេស​កាណាដា កាល​ពី​ខែ​ឧសភា​កន្លង​ទៅ។ អ្នកប្រមាញ់ជឿថាសាច់នោះមានសុវត្ថិភាព បន្ទាប់ពីត្រូវបានរក្សាទុកក្នុងទូទឹកកកក្នុងផ្ទះរយៈពេល៤៥ ថ្ងៃមុនពេលចម្អិនវាដើម្បីទទួលទាន។ ទីភ្នាកងារCDC បាននិយាយថា “ដំបូងឡើយ សាច់ត្រូវបានចម្អិនតែដោយសារសាច់មានពណ៌ងងឹត […]

ប្រែសម្រួល៖ ស្រីស្រស់ នាង Karmity Hoeb កេ្មងស្រីដែលកើតជំងឺទឹកនោមផ្អែមអាយុ៤ឆ្នាំបានស្លាប់បន្ទាប់ពីបានញ៉ាំអាហារដែលផ្សំឡើងពី Mountain Dew ហេតុការណ៏នេះបណ្តាលឲ្យស្ត្រីជាម្តាយនាង Tamara Banksនៅរដ្ឋOhio សហរដ្ឋអាមេរិក ត្រូវបានតុលាការចោទប្រតកាន់និងចាប់ខ្លួនដាក់ពន្ធនាគារកាលពីថ្ងៃចន្ទ។ ហើយប្រសិនបើរកឃើញថានាងមានពិរុទ្ធភាពនោះនាងនឹងត្រូវឃុំខ្លួនក្នុងពន្ធនាគារយ៉ាងហោចណាស់ប្រាំបួនឆ្នាំពីបទបង្កឲ្យកូនស្លាប់ដោយសារតែមានចេតនាផ្តល់ទឹកដោះគោ​លាយ​ជាមួយសារធាតុ Mountain Dewបណ្តាលឲ្យកូនស្លាប់។ នាង Tamara Banks បានសារភាពថាខ្លួនពិតជាប្រព្រឹត្តដូចការចោទប្រកាន់របស់តុលាការនៅក្នុងខែមីនាចំពោះដើមហេតុដែលបណ្តាលឲ្យកូនស្រីរបស់នាង Karmity Hoeb បានស្លាប់នៅក្នុងឆ្នាំ ២០២២។ នាង Tamara Banks អាយុ ៤១ ឆ្នាំ តែងតែផ្តល់ឲ្យកូនស្រីនាង Karmity Hoeb នូវទឹកដោះគោលាយជាមួយសូដាស្ករបៃតង ដែលមានសារធាតុMountain Dewបង្កឲ្យរបួសខួរក្បាលរហូតដល់ស្លាប់នេះបើយោងតាមការចោទប្រកាន់របស់រដ្ឋអាជ្ញា។ នាង Karmity បានស្លាប់នៅក្នុងមន្ទីរពេទ្យកុមារ Cincinnati ស្ថិតនៅខាងលិចផ្ទះរបស់នាង Clermont County ដោយសារតែរបួសខួរក្បាលធ្ងន់ធ្ងររួមទាំងជំងឺទឹកនោមផ្អែមតំណាក់កាលចុងក្រោយនេះបើយោងតាមការរាយការណ៍ពីវេជ្ជសាស្ត្រ។ នាងKarmity បានទទួលរងនូវការផ្តលអាហារប្រកបដោយការធ្វេសប្រហែសរបស់ម្តាយនាងដែលជាការរំលោភបំពានធ្វើឲ្យជីវិតរស់នៅរបស់នាងខ្លីបំផុតហើយមិនដែលទទួលបានអាហារូបត្ថម្ភ និងការថែទាំវេជ្ជសាស្រ្តឲ្យបានត្រឹមត្រូវនោះទេនេះបើយោងតាមសំណុំរឿងដែលរដ្ឋអាជ្ញាបានសរុបធាតុផ្សំនៃបទល្មើសរបស់ម្តាយនាងដើម្បីដាក់បន្ទុក។ ដោយសារតែឥទ្ធិពលនៃសារធាតុនៅក្នុងសូដាស្ករបៃតងវាបានធ្វើឲ្យធ្មេញរបស់ក្មេងស្រីនោះរលួយអស់នៅពេលដែលនាងស្លាប់ហេតុនេះហើយមិនមានភស្តុតាងដែលត្រូវបានបញ្ជាក់ពីពេទ្យធ្មេញទេ។ សារធារតុMountain Dew ក្នុងមួយដបចំណុះ ២០ អោន មានជាតិស្ករ ៧៧ […]

ប្រែសម្រួល៖ ស្រីស្រស់ ភាពនៅលីវនឹងមិនមានឥទ្ធិពលយូរអង្វែងលើរូបអ្នកទេអ្នកនឹងផ្លាស់ប្តូរដោយមិនមានការរំពឹងទុក។អ្នកអាចមានអារម្មណ៍ថាមានចំណង់ផ្លូវភេទជាដើម។ ការរួមភេទគឺធ្វើឲ្យមនុស្សមានចំណង់ខ្លាំង នេះយោងតាមគ្លីនិក Cleveland អត្ថប្រយោជន៍នៃជីវិតផ្លូវភេទដែលមានសុខភាពល្អមានចាប់ពីការដុតកាឡូរី ដល់ការជួយដល់ប្រព័ន្ធការពាររាងកាយរបស់អ្នក។ វាថែមទាំងអាចធ្វើឲ្យអ្នករស់នៅបានយូរទៀតផង។ ចុះវានឹងក្លាយទៅជាយ៉ាងណាប្រសិនបើអ្នកមិនរួមភេទទៀងទាត់ទេនោះ? Sari Cooper, LCSW, អ្នកព្យាបាលសុខភាពផ្លូវភេទដែលមានការបញ្ជាក់ថា ផលប៉ះពាល់សុខភាពនៃការរួមភេទអាចប្រែប្រួលអាស្រ័យលើសុខភាពរបស់អ្នក អាយុ និងសូម្បីតែការរួមភេទដែលអ្នកកំពុងមានចំណង់ ប៉ុន្តែអ្នកទំនងជានឹងរងនូវផលប៉ះពាល់មួយចំនួនសម្រាប់អ្នកចាប់ផ្តើមដំបូង អ្នកអាចមានអារម្មណ៍ថាបាត់បង់ចំណង់ផ្លូវភេទ ឬការកើនឡើងនៃចំណង់ផ្លូវភេទ! Cooper និយាយថា៖ “សម្រាប់មនុស្សមួយចំនួនដែលមិនចង់រួមភេទ ពួកគេចាប់ផ្តើមមានអារម្មណ៍មិនសូវមានកម្លាំង និងមិនមានចំណង់ស្រេកឃ្លានក្នុងការរួមភេទ។ “នេះជាបទពិសោធអតិថិជនរបស់ខ្ញុំមួយចំនួនបានបា្រប់អំពីសេណារីយ៉ូនេះ” ហើយអ្នកអាចកំណត់ចំណង់ផ្លូវភេទបាន។ ម្យ៉ាងវិញទៀត សម្រាប់មនុស្សមួយចំនួន ការមិនរួមភេទអាចធ្វើឲ្យវាកាន់តែចង់បានថែមទៀត។ ការរួមភេទជាផ្នែកមួយនៃផ្លូវកាយ និងផ្នែកមួយនៃផ្លូវចិត្តលោកCooper និយាយថា “នៅពេលដែលមនុស្សរួមភេទ ពួកគេជាធម្មតាមានការប៉ះគ្នាចាប់ពីស្បែកទៅនិងស្បែក ហើយទំនាក់ទំនងប្រភេទនេះគឺជាវិធីដំបូងបំផុតដែលយើងជាមនុស្សទទួលបានការលួងលោមបបោសអង្អែលថ្នាក់ថ្នម” លោក Cooper និយាយថា”ទំនាក់ទំនងផ្លូវភេទដូចជាថើប និងការប៉ះពាល់ស្បែកធ្វើឲ្យុមានអារម្មណ៍ទៅវិញទៅមក” តាមរយៈការបញ្ចេញអរម៉ូនអុកស៊ីតូស៊ីន។ លោកវេជ្ជបណ្ឌិត Streicher ក៏និយាយផងដែរថា ការរួមភេទអាចជួយបង្កើនស្មារតីរបស់អ្នកតាមរយៈអរម៉ូន endorphins ដែលបង្កើនអារម្មណ៍។ បើគ្មានអារម្មណ៍ធម្មជាតិទាំងនេះទេ អ្នកប្រហែលជាងាយនឹងមានអារម្មណ៍ទាប ប៉ុន្តែវាមិនមែនមានន័យថាអ្នកនឹងធ្លាក់ទឹកចិត្ដតាមគ្លីនិកនោះទេ។ ទោះបីជាការសិក្សាបានបង្ហាញថា ជំងឺធ្លាក់ទឹកចិត្ត និងកង្វះការរួមភេទមានទំនាក់ទំនងគ្នាក៏ដោយ អ្នកជំនាញនិយាយថា ឆ្លុះបញ្ចាំងពីទំនាក់ទំនងមួយ […]

ប្រែសម្រួល៖ ស-សម្បត្តិ មានហេតុផលច្រើនយ៉ាងដែលជាបទេពិសោធធ្វើជាមនុស្សសម្រាកនៅតែក្នុងបន្ទប់ដេកគឺប្រហែលមកពីគេមិនសូវរវល់ឬក៏ប្រហែលជាពួកគេនៅលីវមិនសូវចូលចិត្តមានទំនាក់ទំនងខាងក្រៅឬក៏ពួកគេគ្រាន់តែសម្រេចចិត្តថាពួកគេចង់សម្រាកនៅតែក្នុងបន្ទប់ដេក។ ប្រសិនបើការសម្រាកនោះយូរគ្រប់គ្រាន់អាចជះឥទ្ធិពលលើរាងកាយរបស់អ្នក និងផ្នែកខ្លះនៃជីវិតរស់នៅរបស់អ្នក។ ក៏ប៉ុន្តែវាក៏ជាការសំខាន់ណាស់ដែរសម្រាប់អ្នកមិនមានលុយចាយ “គ្រប់គ្រាន់”អ្វីដែលសំខាន់គឺអ្នករកឃើញវិធីអ្វីដ៏ល្អបំផុតសម្រាប់ការស់នៅរបស់អ្នក។ • ភាពតានតឹងដែលធ្វើឲ្យធុញថប់ ប្រសិនបើអ្នកមិនរួមភេទជាមួយគូស្នេហ៍របស់អ្នកញឹកញាប់ទេ នោះធ្វើឲ្យអ្នកមានអារម្មណ៍ថាមិនសូវចង់ទាក់ទងជាមួយពួកគេទៀតទេហើយធ្វើឲ្យអារម្មណ៍របស់អ្នកអាចគ្រប់គ្រងភាពតានតឹងក្នុងចិត្តបានជាប្រចាំថ្ងៃ។ ការរួមភេទគឺវាបានធ្វើឲ្យរាងកាយរបស់អ្នកបញ្ចេញអរម៉ូនដូចជា អុកស៊ីតូស៊ីន និងអង់ដូហ្វីន ដែលអាចជួយអ្នកគ្រប់គ្រងឥទ្ធិពលនៃភាពតានតឹង។ Oxytocin មានអត្ថប្រយោជន៍បន្ថែមក្នុងការជួយឲ្យគេងលក់ស្រួល។ • ការចងចាំ យោងតាមការស្រាវជ្រាវមួយចំនួនបានបង្ហាញថា អ្នកដែលរួមភេទញឹកញាប់គឺល្អក្នុងការជួយរំលឹកដល់ការចងចាំជាសញ្ញាបញ្ជាក់ថា ការរួមភេទអាចជួយឲ្យខួរក្បាលរបស់អ្នកលូតលាស់ ណឺរ៉ូន និងធ្វើការកាន់តែប្រសើរឡើងជាទូទៅ។ • ទំនាក់ទំនងសុខភាព ការរួមភេទទៀងទាត់ជួយធ្វើឲ្យអ្នកមានអារម្មណ៍ស្និទ្ធស្នាលជាមួយដៃគូដែលធ្វើឲ្យមានទំនាក់ទំនងកាន់តែប្រសើរឡើង។ គូស្នេហ៍រួមភេទច្រើនដងតែងមានទំនោរនិយាយថាពួកគេមានសុភមង្គលជាងអ្នកដែលរួមភេទបានតិច។ ប៉ុន្តែក៏មិនចាំបាច់ជារៀងរាល់ថ្ងៃពេកទេម្តងក្នុងមួយសប្តាហ៍ទំនងជាគ្រប់គ្រាន់ណាស់ហើយ។ • ប្រព័ន្ធភាពស៊ាំ រួមភេទទៀងទាត់ជួយឲ្យរាងកាយរបស់អ្នកប្រឆាំងនឹងជំងឺដែលនាំឲ្យកើតផ្តាសាយជាដើមដួចមានចែងនៅក្នុងការសិក្សាមួយ និស្សិតមហាវិទ្យាល័យដែលរួមភេទពីមួយទៅពីរដងក្នុងមួយសប្តាហ៍ត្រូវបានរកឃើញថាមានកម្រិតខ្ពស់នៃអង្គបដិប្រាណ (ហៅថា immunoglobulin A) ដែលដើរតួយ៉ាងសំខាន់នៅក្នុងប្រព័ន្ធការពាររាងកាយរបស់អ្នក។ • មាត់ទ្វារមាស និងទឹករំអិល ប្រសិនបើអ្នកជាស្ត្រីដែលអស់រដូវ អ្នកមានហេតុផលមួយទៀតដើម្បីបន្តរួមភេទ។ ប្រសិនបើគ្មានការរួមភេទទៀងទាត់ទេ ទ្វារមាសរបស់អ្នកអាចរួមតូច ហើយជាលិការបស់វាអាចកាន់តែស្តើង ហើយងាយនឹងរងរបួស រហែក ឬសូម្បីតែហូរឈាមក្នុងពេលរួមភេទដែលបង្កការលំបាកដល់ស្ត្រីដែលមានរោគសញ្ញាទាំងនេះជៀសវាងការរួមភេទដែលអាចធ្វើឲ្យវាកាន់តែធ្ងន់ធ្ងរ។ ការផ្លាស់ប្តូរទាក់ទងនឹងរអស់រដូវ សភាពស្ងួត និងរលាកទ្វារមាស អាចត្រូវបានព្យាបាលដោយទឹករំអិល ជាតិសំណើម ឬអ័រម៉ូន estrogen […]

ដោយៈសិរីមតី/ភ្នំពេញ៖នាពេលបច្ចុប្បន្ននេះ ចេ ស៊ី អាយ ទួលកោគ កំពុងរៀបចំគម្រោងមួយដែលមានឈ្មោះថា “២០២៤ យោគៈនិងសមាធិដើម្បីបង្កើនគុណភាពជីវិត” ហើយនៅថ្ងៃទី២៧ខែមេសាខាងមុខនេះ ចេ ស៊ី អាយ ទួលកោគ នឹងរៀបចំកម្មវិធីនេះទៀតដោយសារមានសំណូមពរជាច្រើនពីសាធារណជន។ “យោគៈ និងសមាធិ ដើម្បីបង្កើនគុណភាពជីវិត”គឺជាវាទិកាមួយដែលរៀបចំឡើងដោយសភាយុវពាណិជ្ជករអន្តរជាតិកម្ពុជា សាខា​ទួលគោក ក្នុងគោលបំណង លើកកម្ពស់ការយល់ដឹងអំពីសារប្រយោជន៍នៃ យោគៈ និងសមាធិ ចំពោះសុខភាពផ្លូវកាយ និងផ្លូវចិត្ត ដែលជាកាតាលីករចម្បងមួយក្នុងការជំរុញ សុខុមាលភាពផ្លូវចិត្ត ការប្រាស្រ័យទាក់ទងល្អ ប្រសិទ្ធភាពនិងផលិតភាពការងារ ក៏ដូចជាបង្កើននូវគុណភាពរស់នៅកាន់តែប្រសើរ ទៅដល់អ្នកចូលរួម និងសាធារណជនជាច្រើនរយនាក់។ កម្មវិធីនេះ នឹងប្រព្រឹត្តទៅក្រោមប្រធានបទដ៏ស៊ីជម្រៅមួយគឺ «តុល្យភាព ការងារ និងជីវិតរស់នៅ» ដោយផ្តោតសំខាន់ទៅលើ ការថែរក្សាសុខភាពផ្លូវចិត្តក្នុងកំឡុងពេលវិបត្តិសេដ្ធកិច្ចនេះ៕

ប្រែសម្រួល៖ ស-សម្បត្តិ អ្នកជំនាញបានអះអាងថា វប្បធម៌សម័យទំនើបនៃការបំបែក​របបអាហាររបស់មនុស្សម្នាក់ទៅជាអាហារពេលព្រឹក អាហារថ្ងៃត្រង់ និងអាហារពេលល្ងាច។ ការផ្សព្វផ្សាយ​ថាការទទួលទានអាហារដល់ទៅ ១០ ដងក្នុងមួយថ្ងៃប្រហែលជា​សមស្របសម្រាប់អ្នកដែលចង់បានសុខភាពរបស់ពួកគេឲ្យកាន់តែប្រសើរឡើង។ អ្នកឯកទេសអាហារូបត្ថម្ភរបស់ Mississippi Lindsey DeSoto បាននិយាយថា អ្នកដែលមានបញ្ហាក្រពះដូចជា ក្រហាយទ្រូង ក្រពះពោះវៀន ហើមពោះ ឬឆ្អែតអាចកាត់បន្ថយរោគសញ្ញា​ទាំងនេះបានដោយការទទួលទានច្រើនដងក្នុងមួយថ្ងៃ ប៉ុន្តែក្នុងកម្រិតតិចជាងនេះ ។ លោក DeSoto បាននិយាយថា “ឧទាហរណ៍ ប្រសិនបើអ្នកត្រូវការ ១,៨០០ កាឡូរី ដើម្បីរក្សាទម្ងន់របស់អ្នក ហើយអ្នកជ្រើសរើស​ការទទួលទានអាហារតិចតួចចំនួន ៦ ដងក្នុងមួយថ្ងៃ អាហារ​នីមួយៗគួរតែមានប្រហែល ៣០០ កាឡូរីហើយអ្នកត្រូវតែប្រាកដ​ថាវា​ស្ថិតនៅក្នុងតម្រូវការកាឡូរីជាប្រចាំថ្ងៃរបស់អ្នក ហើយ​បែងចែកវាក្នុងចំណោមចំនួនអាហារដែលអ្នកទទួលទានតិចតួចជាច្រើនដង”។ ការញ៉ាំអាហារពី ៦ ទៅ ១០ ក្នុងទម្រង់តិចតួចជួយដល់ការរំលាយ​អាហាររបស់មនុស្ស ព្រោះវាមិនមានច្រើនសម្រាប់ក្រពះ​ដើម្បីបំបែកបន្ទាប់ពីអាហារតូចៗនីមួយៗត្រូវបានទទួលទានពេញមួយថ្ងៃ។ ផ្ទុយទៅវិញ អ្នកដែលមានបំណងចង់ស្រកគីឡូចាប់ពីរបីផោន​អាចទទួលបានអត្ថប្រយោជន៍ពីការបរិភោគអាហារប្រាំមួយដង ឬច្រើនជាងនេះក្នុងមួយថ្ងៃ ដែល DeSoto បានបង្កើតកាឡូរី។ ទោះបីជាយ៉ាងណាក៏ដោយ នេះមិនមែនសុទ្ធតែជាការនិយាយថា ការទទួលទានអាហារបីដងក្នុងមួយថ្ងៃគឺអាក្រក់នោះទេ ដូចដែល DeSoto បាននិយាយនេះអាចថាជាការល្អនៅពេលអ្នកចង់​ពង្រឹងការរំលាយអាហារនៅក្នុងរាងកាយ។ ការរំលាយអាហារគឺជាប្រតិកម្មគីមីធម្មជាតិនៅក្នុងរាងកាយដែលបំប្លែងអាហារទៅជាថាមពល […]

ដោយៈសិរីមតី/ភ្នំពេញ៖យុទ្ធសាស្រ្តសុខភាពផ្លូវចិត្តឆ្នាំ២០២៣-២០៣២ បានត្រូវប្រកាសផ្សព្វផ្សាយ និងដាក់ឱ្យប្រើប្រាស់ជាផ្លូវការថ្ងៃទី២៧ ខែធ្នូ ឆ្នាំ​២០២៣។ ឯកឧត្តមសាស្ត្រាចារ្យ ឈាង រ៉ា រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងសុខាភិបាល បានថ្លែងថា«សុខភាពផ្លូវចិត្ត គឺជាសមាសធាតុមួយដ៏សំខាន់សម្រាប់សុខភាពរបស់យើងទាំងអស់គ្នា ជាការទទួលខុសត្រូវរបស់យើងគ្រប់គ្នា ហើយក៏ជាធាតុផ្សំដ៏សំខាន់សម្រាប់ធានាឱ្យធនធានមនុស្សដែលមានគុណភាពផងដែរ»។ ឯកឧត្តមរដ្ឋមន្ត្រី បានលើកឡើងថា៖«ក្នុងការអភិវឌ្ឍប្រទេសជាតិមួយ ត្រូវការប្រជាជនដែលមានសុខភាពល្អ រួមបញ្ចូលសុខភាព ផ្លូវចិត្តល្អផងដែរ ដែលការលើកកម្ពស់​សុខភាពផ្លូវចិត្ត ពិតជាបានរួមចំណែកក្នុងការកសាងកំណើនសេដ្ឋកិច្ចរបស់បុគ្គល គ្រួសារ និងសង្គមជាតិ»។ ទន្ទឹមនឹងនេះ ឯកឧត្តមសាស្រ្តាចារ្យរដ្ឋមន្រ្តី ក៏បានលើកឡើងនូវប្រវត្តិនៃសោកនាដកម្ម ដោយសារសង្គ្រាម ដែលបានធ្វើឱ្យប្រជាជនទូទៅទទួលរងនូវការប៉ះទង្គិចផ្លូវចិត្ត និងឱ្យមានការប៉ះពាល់ដល់មនុស្ស តជំនាន់ ដោយត្រូវយកចិត្តទុកដាក់ផ្នែកសុខភាពផ្លូវចិត្តថែមទៀត។ ឯកឧត្តមសាស្រ្តាចារ្យរដ្ឋមន្រ្តី ក៏បានរំលឹកផងដែរថា ការដែលមានគោលនយោបាយ និងផែនការយុទ្ធសាស្រ្ត នៅមិនគ្រប់គ្រាន់ទេ បើសិនជាយើងមិន​បានប្រែក្លាយ​វាឱ្យទៅជាសកម្មភាពជាក់ស្តែង មានន័យថាសកម្មភាពសំដៅឆ្លុះបញ្ចាំងជាមួយចក្ខុវិស័យច្បាស់លាស់ និងវាស់វែងបាន និងចូលរួមដោយដៃគូអភិវឌ្ឍន៍ ដៃគូពាក់ព័ន្ធទាំងអស់ ក្នុងការគាំទ្រធនធាន មធ្យោបាយបន្ថែមទៀត។ ឯកឧត្តមសាស្រ្តាចារ្យរដ្ឋមន្រ្តី ស្នើឱ្យថ្នាក់ដឹកនាំ និងប្រតិបត្តិករថ្នាក់ជាតិ និងថ្នាក់ក្រោមជាតិ ត្រូវប្រើប្រាស់ផែនទីចង្អុលផ្លូវនេះដើម្បីកៀរគរថវិកាឱ្យមានភាពសមធម៌ ដើម្បីអនុវត្តផែនការរំកិល ៣ឆ្នាំ ផែនការប្រតិបត្តិប្រចាំឆ្នាំ និងអនុវត្តផែនការឱ្យមានប្រសិទ្ធភាព ដើម្បីចូលរួមអនុវត្តយុទ្ធសាស្រ្តបញ្ច​កោណរបស់​រាជរដ្ឋាភិបាល​នីតិកាល​ទី៧នៃរដ្ឋសភា។ ឯកឧត្តមសាស្រ្តាចារ្យរដ្ឋមន្រ្តី ផ្តល់អនុសាសន៍មួយចំនួនជាបន្ថែម៖ -លើកទឹកចិត្តឱ្យមានកិច្ចសហការជាមួយស្ថាប័ន […]

ដោយៈសិរីមតី ភ្នំពេញ៖មន្ទីរពេទ្យ រ៉ូយ៉ាល់ ភ្នំពេញ កាលពីថ្ងៃទី២ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២៣ បានប្រារព្ធខួប៩ឆ្នាំនៃការដំណើរការរបស់ខ្លួននៅព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា នាសណ្ឋាគារហ្គាឌិន ស៊ីតធី រាជធានីភ្នំពេញ។ លោកវេជ្ជបណ្ឌិត នីវ៉ាត់ អិនថារ៉ាវិឈាន (NIWAT INTARAWICHIAN) អគ្គនាយកមន្ទីរពេទ្យរ៉ូយ៉ាល់ភ្នំពេញបាន​ថ្លែងថា៖អស់រយៈពេល ៩ឆ្នាំមកហើយដែលមន្ទីរពេទ្យ រ៉ូយ៉ាល់ ភ្នំពេញ បានមើលថែសុខាភាពប្រជាជនកម្ពុជារាប់​លាននាក់ និងផ្ដល់សេវាថែទាំសុខភាពលំដាប់ពិភពលោក ព្រម​ទាំងវេជ្ជសាស្ដ្រដ៏ល្អបំផុត ដូចគ្នាទៅនឹងមន្ទីរពេទ្យ បាងកក ប្រទេសថៃ។ មន្ទីរពេទ្យ រ៉ូយ៉ាល់ ភ្នំពេញ ជាសមាជិកនៃ Bangkok Dusit Medical Services (BDMS) ដែលជាបណ្ដាញមន្ទីរពេទ្យក៏​មានកិត្យានុភាព​បំផុតមួយ​នៅប្រទេសថៃ និងក្នុងតំបន់អាស៊ីប៉ាស៊ី ។ មន្ទីរពេទ្យ រ៉ូយ៉ាល់ ភ្នំពេញទទួលបានការគាំទ្រពីស្រទាប់មហាជនក្នុងស្រុក និងភ្ញៀវទេសចរគ្រប់ជាតិសាសន៍ ដែលមានវត្តមានក្នុងព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាតែងតែនឹកគិតនិងស្វែងរកដើម្បីពិគ្រោះ ពិភាក្សា និងព្យាបាលដោយទំនុកចិត្ត ដោយមិនចាំបាច់ទៅព្យាបាលនៅក្រៅស្រុកនោះឡើយ។ មិនត្រឹមតែប៉ុណ្ណោះ មន្ទីរពេទ្យ រ៉ូយ៉ាល់ ភ្នំពេញជាមន្ទីរពេទ្យក្នុងស្រុកដំបូងគេ ដែលត្រូវបានទទួលស្គាល់ដោយ JCI បីដងជាប់ៗគ្នាតាំងពីឆ្នាំ ២០១៧ មក។ មន្ទីរពេទ្យ […]

ដោយ:សិរីមតី/ភ្នំពេញ: អង្គការមូលនិធិថែទាំសុខភាពអ្នកជំងឺអេដស៍ (AHF) កម្ពុជា នាព្រឹកថ្ងៃទី២ ខែធ្នូ បានប្រារព្ធធ្វើទិវាពិភពលោកប្រយុទ្ធនឹងជំងឺអេដស៍ ដើម្បីរំលឹកដល់ ពិភពលោកថាការប្រយុទ្ធនឹងមេរោគអេដស៍/ជំងឺអេដស៍គឺមិនទាន់ដល់ទីបញ្ចប់​ទេ។ លោកបណ្ឌិត ឈឹម ឃិនដារ៉េត អគ្គលេខាធិការអាជ្ញាធរជាតិប្រយុទ្ធនឹងជំងឺអេដស៍ (NAA) ព្រមទាំងអ្នកតស៊ូមតិ អ្នកស្ម័គ្រចិត្ត ក្រុមយុវជននិងមហាជនប្រមាណ ៦០០នាក់ បានចួលរួមការរត់ប្រណាំង ក្នុងទិវាពិភពលោកប្រយុទ្ធនឹងជំងឺអេដស៍របស់ អង្គការមូលនិធិថែទាំសុខភាពអ្នកជំងឺអេដស៍ (AHF) ដែលប្រព្រឹត្តិទៅនៅ​សួនកំសាន្តយូរ៉ូផាក ក្នុងបុរីប៉េងហួតបឹង។យុទ្ធនាការនេះក៏មានក្បួនដង្ហែ ដោយមានប៉េងប៉ោង ផ្ទាំងរូបភាព ននិងបដាអប់រំអំពីជំងឺអេសស៍។ យោងតាមអង្គការមូលនិធិថែទាំសុខភាពអ្នកជំងឺអេដស៍ ទិវាពិភពលោកប្រយុទ្ធនឹងជំងឺអេដស៍នេះមានគោលបំណងដើម្បីរំលឹក និង អបអរសាទេរ ក៏ដួចជាផ្តល់ កិត្តិយសដល់អ្នកដែលបានបាត់បង់ជីវិតដោយសារជំងឺអេដស៍ព្រមទាំង ផ្តល់ការគាំទ្រដល់អ្នកដែលបន្តការប្រយុទ្ធប្រឆាំង និងបង្រួបបង្រួម ប្រជាជនទូទាំងពិភព​លោក​ក្នុងការប្រយុទ្ធនឹងមេរោគអេដស៍/ ជំងឺអេដស៍។ ខណៈពេលដែលពិភពលោកកំពង់តែមានការរីកចម្រើនគួរឱ្យកត់សម្គាល់ក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានទសវត្សរ៍កន្លងមកនេះ ការឆ្លើយតបនឹងមេរោគអេដស៍/ជំងឺអេដស៍ជាសកលកំពុងប្រឈមនឹងការគំរាមកំហែងយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ បូករួមទាំងការទទួលបានមូលនិធិមិនគ្រប់គ្រាន់ ជាមួយអត្រាគ្រោះថ្នាក់ខ្ពស់នៃការចម្លងមេរោគអេដស៍ថ្មីចំនួន ១.៣ លាននាក់ជារៀងរាល់ឆ្នាំ ការស្លាប់ប្រមាណ ជា ៦៣ម៉ឺននាក់ក្នុង១ឆ្នាំ ហើយការឆ្លើយតបនឹងមេ រោគអេដស៍/ជំងឺអេដស៍ មិនត្រូវបានផ្តល់អាទិភាពខ្ពស់គ្រប់គ្រាន់ ជាពិសេសនៅក្នុងបណ្តាប្រទេសដែលមានចំណូលទាបនោះទេ។ លោកស្រីវេជ្ជបណ្ឌិត ហួយ ស៊ីខេង ប្រធានគ្រប់គ្រង កម្មវិធីប្រចាំប្រទេស […]

ប្រែសម្រួល៖សហការី កាលពីថ្ងៃចន្ទ ២៧ វិច្ឆិកា ក្រុមអ្នកធ្វើយុទ្ធនាការផ្នែកសុខភាពសាធារណ: និងតស៊ូមតិក្នុងការទប់ស្កាត់មិនឲ្យមានការជក់បារីនិងការប្រើថ្នាំជក់បានធ្វើការប្រកាសប្រឆាំងទៅនឹងការធ្វើនិរាករណ៏លើច្បាប់ហាមឃាត់ការលក់ថ្នាំជក់សម្រាប់មនុស្សជំនាន់ក្រោយដោយបានសម្តែងនូវការព្រួយបារម្ភថាជាការគំរាមកំហែងដល់អាយុជីវិតពលរដ្ឋ និងធ្វើឲ្យកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងជាលក្ខណ:អន្តរជាតិក្នុងការទប់ស្កាត់ការជក់បារីមិនមានប្រសិទ្ធភាពនិងបង្កឲ្យសុខភាពសុវត្ថិភាពរបស់ពលរដ្ឋរងផលប៉:ពាល់យ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរបំផុត។ ​​កាលពី​ថ្ងៃ​សុក្រកិច្ចព្រមព្រៀង​ពហុភាគីត្រូវ​​បាន​ចេញ​ផ្សាយ​ជាសាធារណ:ថារដ្ឋាភិបាលដែលដឹកនាំ​ដោយ​បក្សកម្លាំង​ពលកម្មបានឯកភាពគ្នាធ្វើការ​លុបចោល​ច្បាប់ហាមឃាត់ការលក់ថ្នាំជក់​​។ កាកែប្រែច្បាប់នេះជាវិធានការមូយដែលត្រូវបានគេមើលឃើញថាការហាមឃាត់ការលក់ថ្នាំជក់ដល់នរណាម្នាក់ដែលកើតក្រោយថ្ងៃទី ១ ខែមករា ឆ្នាំ ២០០៩ ត្រូវបានហាមឃាត់មិនឲ្យប្រើប្រាស់សារជាតិនីកូទីនដែលមាននៅក្នុងផលិតផលថ្នាំជក់ និងកាត់បន្ថយចំនួនអ្នកលក់រាយថ្នាំជក់នៅលើទីផ្សារជាង ៩០ ភាគរយត្រូវបានលើកលែងទាំងស្រុង។ គេបានកត់សម្គាល់ឃើញថាច្បាប់ប្រឆាំងនឹងការប្រើប្រាស់ថ្នាំជក់ដ៏តឹងតែងបំផុតនៅក្នុងពិភពលោកដែលមានការហាមប្រាមការជក់បារីសម្រាប់មនុស្សជំនាន់ក្រោយត្រូវបានស្នើឡើងជាបន្តបន្ទាប់នៅក្នុងចក្រភពអង់គ្លេសជាកត្តានាំឲ្យប្រទេសផ្សេងទៀតយកទៅពិចារណាដើម្បីបង្កើតច្បាប់ស្រដៀងគ្នានេះផងដែរ។ សហប្រធាននៃ Health Coalition Aotearoa លោក Boyd Swinburn របស់ប្រទេសនូវែលសេឡង់បានសម្តែងនូវការសោកស្តាយថា “នេះគឺជាការបរាជ័យដ៏ធំធេងមួយក្នុងកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងការពាសុខភាពសាធារណៈ របស់ពលរដ្ខហើយការបរាជ័យនេះបានក្លាយទៅជាជ័យជម្នះដ៏ធំសម្រាប់ឧស្សាហកម្មថ្នាំជក់ ដែលទទួលបានប្រាក់ចំណេញខ្ពស់ដោយសារការចំណាយទៅលើថ្នាំជក់និងបារីរបស់មនុស្សមួយចំនួនធំ” ។ HCA បានធ្វើការបកស្រាយលើចំណុចស្នូលមួយចំនួនដែលរកឃើញថាការរឹតបន្តឹងច្បាប់ហាមឃាត់ការប្រើថ្នាំជក់នាំឲ្យរដ្ឋអាចសន្សំប្រាក់បានចំនួន ១.៣ ពាន់លានដុល្លារពីប្រព័ន្ធថែរក្សាសុខភាពសាធារណ:ក្នុងរយៈពេលជាង ២០ឆ្នាំ និងកាត់បន្ថយអត្រាមរណភាពបានយ៉ាងច្រើនថែមទៀតផង។ ខុទ្ទកាល័យនាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃប្រទេសនូវែលសេឡង់មិនបានឆ្លើយតបភ្លាមៗចំពោះសំណើសុំការធ្វើអត្ថាធិប្បាយរបស់ភ្នាក់ងារសារព័ត៌មានោះទេ។ នាយកផ្នែកស្រាវជ្រាវនៅសាកលវិទ្យាល័យ University College London Tobacco and Alcohol Research Group លោក ស្រី Sarah Jackson បាននិយាយថា ការសម្រេចចិត្តនេះនឹងបង្កឲ្យមានហនិភ័យដែលអាចគំរាមកំហែងដល់ផែនការសុខភាពសាធារណ:របស់ប្រទេសផ្សេងទៀត។ អ្នកស្រីបាននិយាយថា “នេះជាហានិភ័យដោយសារតែការវិលត្រឡប់មកប្រើប្រាស់ថ្នាំជក់នៅក្នុងប្រទេសនូវែលសេឡង់ដែលអាចលើកទឹកចិត្តឲ្យអ្នកបង្កើតគោលនយោបាយនៅក្នុងប្រទេសអង់គ្លេសយកករណីនេះទៅពិចារណាឡើងវិញហើយអាចនឹងធ្វើការកែប្រែច្បាប់ស្រដៀងគ្នានិងប្រទេសនូវែលសេឡង់ផងដែរ” ។ […]

ប្រែសម្រួល៖សហការី នាយកដ្ឋានកសិកម្មបានឲ្យដឹងថា ខ្ទឹមបារាំងហាន់ជាដុំៗ ម្ស៉ៅខូគី ពន្លកអាល់ហ្វាហ្វា និង ប៊ឺសណ្ដែកដី ទាំងអស់នេះត្រូវបានរកឃើញថាមានចម្លងរោគប្រភេទ salmonella ដែលងាយនឹងបង្កជំងឺដល់មនុស្សជាង ១.៣៥ លាននាក់ជារៀងរាល់ឆ្នាំនៅក្នុងសហរដ្ឋអាមេរិក ។ នាយកដ្ឋានកសិកម្មបានឲ្យដឹងថា ការចម្លងមេរោគដោយសារបាក់តេរីដែលមាននៅក្នុងចំណីអាហារទាំងនេះដែលជាញឹកញាប់អាចនាំអោយមានរោគសញ្ញាដូចជា គ្រុនក្តៅ រាគ និងឈឺពោះក្នុងរយៈពេលច្រើនថ្ងៃនេះបើតាមការណែនាំរបស់នាយកដ្ឋានកសិកម្ម។ មេរោគចម្លងប្រភេទ salmonellosis បានធ្វើឲ្យមនុស្សជាច្រើនឈឺបន្ទាប់ពីបរិភោគសាច់មិនទាន់ឆ្អិន ឬអាហារដែលមានមេរោគផ្សេងទៀតហើយវាអាចលាក់ខ្លួននៅក្នុងខ្លួនមនុស្សក្នុងកន្លែងផ្សេងទៀតផងដែរ។ គ្រូពេទ្យជំនាញផ្នែករោគរាតត្បាតនៃជំងឺ Enteric Diseases នៃមជ្ឈមណ្ឌលគ្រប់គ្រង និងការពារជំងឺលោកវេជ្ជបណ្ឌិត Louise Francois Watkins បាននិយាយថា “មេរោគមានទម្រង់ខុស ៗ គ្នាទាំងអស់ដែលអាចបង្កឲ្យមនុស្សមានជំងឺ” ។ ​កត្តាទាំងនេះហើយ​ដែល​យើង​ត្រូវយល់​ដឹង​អំពី​បាក់តេរីលាក់ខ្លួន​ទាំងនេះ និង​វិធីការពា​រខ្លួនយើងនិង​គ្រួសារ​រ​ឲ្យ​មាន​សុវត្ថិភាព។ តើរោគឆ្លងទាំងនេះកើតឡើងយ៉ាងដូចម្តេច? ពេទ្យសត្វ និងជាអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រផ្នែកចំណីអាហារនៅមហាវិទ្យាល័យកសិកម្ម និងវិទ្យាសាស្ត្រជីវិតរបស់សាកលវិទ្យាល័យ Cornell លោក Martin Wiedmann បាននិយាយថា ហេតុផលដែលមនុស្សជាច្រើនបានឆ្លងមេរោគជារៀងរាល់ឆ្នាំគឺដោយសាបាក់តេរីលូតលាស់តាមធម្មតានៅក្នុងពោះវៀនរបស់សត្វមួយចំនួន រួមទាំងសត្វមាន់ បក្សី និងគោជាដើម។ វេជ្ជបណ្ឌិត Francois Watkins បាននិយាយថាសត្វដែលផ្ទុកបាក់តេរីតាមធម្មតាហាក់ដូចជាមិនមានជំងឺទេតែនៅពេលដែលសត្វពាហនៈទាំងនោះត្រូវបានសម្លាប់ បាក់តេរីដែលលាក់ខ្លួននៅក្នុងពោះវៀនរបស់សត្វទាំងនោះអាចបំបែកខ្លួននៅក្នុងសាច់។បើ […]

ប្រែសម្រួល៖ រតនា សមាជិកសភាសហភាពអឺរ៉ុប និងរដ្ឋជាសមាជិកបានឈានដល់កិច្ចព្រមព្រៀងមួយដើម្បីពិនិត្យឡើងវិញនូវបទប្បញ្ញត្តិនៃការដឹកជញ្ជូនកាកសំណល់របស់ប្លុក និងបញ្ចប់ការនាំចេញកាកសំណល់ប្រភេទមួយចំនួនទៅកាន់ប្រទេសទីបីដែលមិនអាចដំណើរការវាបានត្រឹមត្រូវ។ សភាបាននិយាយថា “ការនាំចេញកាកសំណល់មិនមានគ្រោះថ្នាក់ជាក់លាក់ និងល្បាយនៃកាកសំណល់មិនមានគ្រោះថ្នាក់… នឹងត្រូវបានអនុញ្ញាតសម្រាប់តែប្រទេសដែលមិនមែនជា OECD ទាំងនោះដែលយល់ព្រម និងបំពេញតាមលក្ខណៈវិនិច្ឆ័យក្នុងការព្យាបាលកាកសំណល់បែបនេះក្នុងលក្ខណៈបរិស្ថាន”។ វា​បាន​បន្ថែម​ថា ការ​អនុលោម​តាម​សិទ្ធិ​កម្មករ​អន្តរជាតិ​ក៏​នឹង​ត្រូវ​បាន​គេ​យក​មក​ពិចារណា​ផង​ដែរ។ គណៈកម្មការអឺរ៉ុបក្នុងឆ្នាំ 2021 បានស្នើឱ្យមានការកែប្រែច្បាប់របស់សហភាពអឺរ៉ុបលើការដឹកជញ្ជូនសំរាម ដើម្បីធ្វើឱ្យវាកាន់តែពិបាកសម្រាប់រដ្ឋសមាជិកក្នុងការផ្ទុកសំរាមរបស់ពួកគេទៅកាន់ប្រទេសក្រីក្រ។ សមាជិកសភាជនជាតិដាណឺម៉ាក Pernille Weiss បាននិយាយនៅក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍មួយថា “ទីបំផុតសហភាពអឺរ៉ុបនឹងទទួលខុសត្រូវចំពោះកាកសំណល់ប្លាស្ទិករបស់ខ្លួនដោយការហាមឃាត់ការនាំចេញទៅកាន់ប្រទេសដែលមិនមែនជា OECD”។ សភាបាននិយាយថា បណ្តាប្រទេសសហភាពអឺរ៉ុបត្រូវតែបញ្ឈប់ការដឹកជញ្ជូនកាកសំណល់ប្លាស្ទិកទៅកាន់ប្រទេសក្រីក្រក្នុងរយៈពេលពីរឆ្នាំកន្លះនៃច្បាប់ចូលជាធរមាន ដោយបន្ថែមថា ច្បាប់សម្រាប់ការនាំចេញកាកសំណល់ប្លាស្ទិកទៅកាន់បណ្តាប្រទេសនៅក្នុង OECD ដែលជាក្រុមនៃបណ្តាប្រទេសអ្នកមានសំខាន់ៗរបស់ពិភពលោកនឹង ក៏ត្រូវបានរឹតបន្តឹងផងដែរ។ កាលពីឆ្នាំមុន ប្រហែលពាក់កណ្តាលនៃការនាំចេញកាកសំណល់របស់សហភាពអឺរ៉ុបបានទៅប្រទេសមិនមែន OECD ដែលមានច្បាប់គ្រប់គ្រងកាកសំណល់ខ្សោយជាងនៅសហភាពអឺរ៉ុប ពោលគឺដឹកជញ្ជូនការបំពុលរបស់សហភាពអឺរ៉ុបទៅបរទេសប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាព៕ ប្រភព៖ Reuters/at

ប្រែសម្រួល៖ សហការី ​​សម្រាប់​មនុស្សគ្រប់​គ្នាយល់ឃើញថាការទទួលទានអាហារពេលល្ងាចគឺ​​ល្អ​សម្រាប់​រដូវ​ក្ដៅ។ គេនិយាយថា “អាហារពេលល្ងាចសម្រាប់ក្មេងស្រីៗ” កំពុងពេញនិយមសម្រាប់ស្ត្រីវ័យក្មេងដែលបង្ហោះមុខអាហាររួមគ្នាផ្សព្វផ្សាយនៅលើ TikTok ប៉ុន្តែតាមការពិតវាជាអាហាររួមបញ្ចូលគ្នា។ បើតាមការកត់សម្គាល់នៅពេលខ្លះក្នុងជីវិតរបស់អ្នកគឺប្រហែលជាអ្នកបានធ្វើម្ហូបសម្រាប់ពេលល្ងាចតែមូយមុខសម្រាប់ខ្លួនឯង។ ខ្ញុំគឺ​ជា​នារី​វ័យ​កណ្តាលម្នាក់ ហើយ​នេះ​ជា​ការ​ញ៉ាំអាហារ​ដែល​ជា​ច្រើន​ឆ្នាំ​មក​ហើយខ្ញុំ​​ហៅវា​ថា “អាហារ​ពេល​ល្ងាច” ។ រូបសញ្ញា hashtag girl dinner ដែលបង្ហោះលើគេហទំព័ររបស់បណ្តាញផ្សព្វផ្សាយសង្គមបានបង្ហាញពីវិធីផ្សេងៗគ្នានៃចំណង់ចំណូលចិត្តដែលគេអាចបកស្រាយបានថា អាហារបែប hodgepodge ដែលមើលទៅជាស្តាយអាហារលំដាប់ខ្ពស់ដូចជា burrata, prosciutto, cherry tomatoes, slices peaches និង Oliveនិងមុខម្ហូបផ្សេងទៀត ដូចជាពងមាន់ជាមួយទឹកជ្រលក់ក្តៅ អមដោយចំណិតឈីស និងស្រូវសាឡីស្តើងៗនៅលើចានមូល nachos ជាដើម។ វីដេអូ TikTok បង្ហាញពីមុខ “អាហារពេលល្ងាចសម្រាប់ក្មេងស្រី” បង្ហោះដោយ Olivia Maher បានបង្ហាញពីផ្លែទំពាំងបាយជូរ ពោត នំប៉័ង និងឈីសធ្វើឲ្យផ្ទូះឡើងលើបណ្តាញ TikTok ។ ‘អាហារពេលល្ងាចសម្រាប់ក្មេងស្រី’ ជាអាហារសម្រន់ផ្ទាល់ខ្លួនចំណុចសំខាន់នៃ “អាហារសម្រន់” របស់ខ្ញុំគឺជាអាហារសម្រាប់តែមនុស្សម្នាក់ដែលមិនប្រើពេលរៀបចំហើយមិនចាំបាច់គ្រោងទុកជាមុនក្នុងការចម្អិនអាហារនោះទេ។ វា​ជា​​អាហារសម្រន់​ផ្ទាល់​ខ្លួន​ដូចជាប្រើ​ឈីស​ក្នុងកម្រិត​តិចតួច​ដែលតាមធម្មតា​វា​ត្រូវ​ការធ្វើ​គ្រឿង​ផ្សំ​ដែល​នៅ​សេសសល់​ក្នុង​ទូរទឹកកក​និង​ទូរអាហារ។ ប្រសិនបើអ្នកមានអារម្មណ៍ថាចង់ធ្វើឲ្យបានច្រើនមុខនោះអ្នកត្រូវរៀបចំអាហារប្រភេទនេះសម្រាប់ “អាហារថ្ងៃត្រង់ដែលអនុញ្ញាតឲ្យមានច្រើនមុខ” ព្រោះវាមិនមានកំណត់នោះទេ។ […]

ប្រែសម្រួល៖ រ៉ាម៉េត ខ្ញីត្រូវបានគេប្រើប្រាស់សម្រាប់រសជាតិ និងគោលបំណងជាឱសថរាប់ពាន់ឆ្នាំមកហើយ។ ក្នុងឆ្នាំ2018ខ្ញី 2.8 លានតោនត្រូវបានផលិត។ ប៉ុន្តែតើខ្ញីជួយអ្វីដល់រាងកាយអ្នក? វាមិនត្រឹមតែសម្រាប់ការបំបាត់ចង្អោរតែប៉ុណ្ណោះទេ ខ្ញីក៏អាចពន្យារជំងឺ ការពារខួរក្បាល និងរារាំងការលូតលាស់របស់បាក់តេរី។ ខាងក្រោមនេះជាអ្វីដែលនឹងកើតឡើងចំពោះរាងកាយរបស់អ្នក ប្រសិនបើអ្នកទទួលទានវាជារៀងរាល់ថ្ងៃនោះ។ ខ្ញីជាឱសថរាប់ពាន់ឆ្នាំមកហើយ ខ្ញីត្រូវបានប្រើប្រាស់ជាលើកដំបូងនៅភាគខាងត្បូងប្រទេសចិន។ ពីទីនោះ ការជួញដូរបានរីករាលដាលដល់ប្រទេសឥណ្ឌា អាស៊ីខាងលិច មជ្ឈិមបូព៌ា មេឌីទែរ៉ាណេ និងនៅទីបំផុតគឺអឺរ៉ុប។ ស្តែង ខុងជឺ បានញ៉ាំវាជាមួយរាល់អាហារ។ នៅសតវត្សរ៍ទី ១៤ ប្រទេសអង់គ្លេស បានចាត់ទុកខ្ញីជារបស់ដែលមានតម្លៃមួយតើ ហេតុអ្វីបានជាវាមានតម្លៃម្ល៉េះ? បុរាណបានដឹងពីលក្ខណសម្បត្តិព្យាបាលរបស់វា មនុស្សបុរាណភាគច្រើនប្រើខ្ញីដើម្បីរក្សាសាច់ ប៉ុន្តែពួកគេក៏បានដឹងពីលក្ខណសម្បត្តិព្យាបាលរបស់វាផងដែរ។ យោងតាមការស្រាវជ្រាវឆ្នាំ 2015 ឱសថបុរាណរបស់អ៊ីរ៉ង់បានប្រើវាដើម្បីបង្កើនសុខភាពរំលាយអាហារ និងការចងចាំ។ អត្ថប្រយោជន៍ឱសថទាំងនេះត្រួតលើគ្នាជាមួយខាងវិញ្ញាណ។ ប៉ុន្តែសមាគមព្យាបាលខ្ញីជាច្រើនបានបញ្ចប់ជាការពិត។ តើការប្រើប្រាស់របស់បុរាណមានភាពត្រឹមត្រូវតាមបែបវិទ្យាសាស្ត្រប៉ុន្មាន? តើសារធាតុប្រឆាំងអុកស៊ីតកម្មជួយយ៉ាងដូចម្តេច? យោងតាមការបោះពុម្ពផ្សាយរបស់ Harvard Health សារធាតុប្រឆាំងអុកស៊ីតកម្មគឺជាសមាសធាតុណាមួយដែលលុបបំបាត់រ៉ាឌីកាល់សេរី។ រ៉ាឌីកាល់សេរីខ្វះបរិមាណអេឡិចត្រុងត្រឹមត្រូវ ដូច្នេះពួកវាបំផ្លាញភ្នាសកោសិកា និង DNA ដោយការលួចអេឡិចត្រុងរបស់វា។ សារធាតុប្រឆាំងអុកស៊ីតកម្មផ្គត់ផ្គង់អេឡិចត្រុងទាំងនេះដែលការពារការខូចខាតពីរ៉ាឌីកាល់សេរី។ ក្នុងឆ្នាំ 2004 ការស្រាវជ្រាវនៅក្នុង Biofactors […]

ដោយៈប្រសិទ្ធ ប្រសិនបើអ្នកមានអារម្មណ៍ធុញថប់ដោយសារងនូវកម្តៅក្តៅខ្លាំងនៅក្នុងដូវក្តៅ ជាពិសេសនៅក្នុងខណៈពេលវិស្សមកាល នោះការប្រើម៉ាស៊ីនត្រជាក់អាចជាជម្រើសដ៏ល្អបំផុតមួយ។ ទំលាប់បែបនេះធ្វើ​ឲ្យ​អ្នកកើត​ជំងឺ​ផ្ដាសាយដែលគេតែងតែបង្ហោះនូវបទពិសោធនេះយ៉ាងទូលំទូលាយលើបណ្តាញ TikTok ដោយប្រាប់ពីប្រភេទជំងឺ​ផ្ដាសាយផ្សេងៗគ្នាមួយចំនួនដូចជា “Ayia Napa Flu” “Air Con Cough” និង “Magaluf Flu” ។ តើ​វា​ជា​ជំងឺ​ផ្ដាសាយ​ពិត​ឬ​ទេ? យោងតាមការសិក្សាថ្មីៗនេះ បានសរសេរនៅក្នុងទិនានុប្បវត្តិស្តីអំពីរោគរាតត្បាតមានអ្នកវិទ្យាសាស្រ្តមួយចំនួនបានគាំទ្រលើកាបង្កឲ្យមានជំងឺ​ផ្ដាសាយដោយសាប្រើ “ម៉ាស៊ីនត្រជាក់” ។ អ្នកស្រាវជ្រាវបានរកឃើញថាការស្ថិតនៅក្នុងម៉ាស៊ីនត្រជាក់ប្រសិនបើម៉ាស៊ីនត្រជាក់មិនត្រូវបានថែទាំឬនៅក្នុងអគារដែលមានខ្យល់ចេញចូលមិនល្អអាចបណ្តាលឲ្យមានបញ្ហាសុខភាព។ ការធ្វើការ ឬរស់នៅក្នុងអគារដែលមានខ្យល់ចេញចូលមិនល្អជាមួយនឹងម៉ាស៊ីនត្រជាក់អាចបង្កើនហានិភ័យដល់រូបអ្នកដូចជា “មានចេញជារោគសញ្ញានៃជំងឺ” ។ រោគសញ្ញារួមមាន ឈឺក្បាល ក្អកស្ងួត វិលមុខ ចង្អោរ បញ្ហាក្នុងការផ្តោតអារម្មណ៍ បញ្ហាអស់កម្លាំង និងធុំក្លិនមិនល្អជាដើម។ អ្នកជំនាញផ្នែកវិទ្យាសាស្ត្រ ABC បានរាយការណ៍ថា នៅពេលមិនបានថែទាំម៉ាស៊ីនត្រជាក់ ឬសម្អាតវាឲ្យបានត្រឹមត្រូវវាអាចបង្កើតបាក់តេរី និងផ្សិត។ មានន័យថាជំងឺនេះអាចចរាចរតាមខ្យល់ដែលនាំមកនូវមេរោគ។ ការប៉ះពាល់កម្តៅការស្រូបយកខ្យល់កាលណានៅក្នុងម៉ាស៊ីនត្រជាក់ដែលត្រូវបានរចនាឡើងដើម្បីកំចាត់ជាតិពុល និងសារធាតុកខ្វក់ចេញពីខ្យល់ក្នុងផ្ទះ ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ប្រសិនបើតម្រងម៉ាស៊ីនត្រជាក់មិនត្រូវបានសម្អាតឲ្យបានត្រឹមត្រូវវានឹងក្លាយជាកន្លែងដ៏សំខាន់សម្រាប់ធូលីរសាត់លាយឡំក្នុងខ្យល់ និងបង្កើតបានជាមីក្រូសារពាង្គកាយដើម្បីបង្កាត់ពូជ។ នេះអាចបង្កឲ្យមានជំងឺហឺត អាឡែស៊ី និងរោគសញ្ញាផ្លូវដង្ហើមផ្សេងទៀត។ អ្នកតំណាងម្នាក់នៃនាយកដ្ឋានសុខភាពសាធារណៈ នៅរដ្ឋកាលីហ្វ័រញ៉ាបានប្រាប់ Verywell ថា “តម្រងម៉ាស៊ីនត្រជាក់ដែលមានភាពកខ្វក់អាចបំពុលដោយពពួកផ្សិត […]

ដោយ៖ សហការី ដោយសារការហាត់ប្រាណហួសកម្រិត ពលរដ្ឋអាម៉េរិកជាង ១៦លាននាក់ អាចប្រឈមនឹងជំងឺដាច់សរសៃឈាមខួរក្បាល។ បើយោងតាមការសិក្សាថ្មីមួយបានឲ្យដឹងថា ពលរដ្ឋអាមេរិកជិត ១៦.៥ លាននាក់ ប្រឈមនឹងជំងឺដាច់សរសៃឈាមខួរក្បាល ដោយសារការហាត់ប្រាណហួសកម្រិត។ ការចេញផ្សាយនៅក្នុងទិនានុប្បវត្តិវិទ្យាសាស្ត្រ Physics of Fluid ក្រុមអ្នកស្រាវជ្រាវបានសន្និដ្ឋានថា អត្រានៃជំងឺសសៃបេះដូង ដែលបង្កឲ្យដាច់សរសៃឈាមក្នុងខួរក្បាល មានការកើនឡើងសម្រាប់អ្នកដែលស្ទះសរសៃឈាម carotid ។ សរសៃឈាម Carotid មានទីតាំងនៅសងខាងក ដែលផ្តល់ចរន្តឈាមហូរទៅកាន់ផ្ទៃមុខ និងខួរក្បាល។ ក្នុងខណៈដែលខ្លាញ់ និងកូលេស្តេរ៉ុលមានការកើនឡើង វាបានបង្កើតជាបន្ទះបង្រួមសរសៃឈាម ដែលហៅថា ស្តេរ៉ូអ៊ីស។ Stenosis ​ពិបាក​​រក​ឃើញ​ភ្លាមៗដែលធ្វើឲ្យ​មាន​គ្រោះ​ថ្នាក់ ​ដោយ​សារ​តែ​កម្រិតចរន្ត​ឈាមហូរ​ទៅ​កាន់​ខួរក្បាល ​អាច​ធ្វើឲ្យដាច់​សរសៃ​ឈាមក្នុង​ខួរក្បាល។ គ្លីនិក Cleveland បានពន្យល់ថា ពលរដ្ឋអាម៉េរិកប្រមាណ ១៦.៥ លាននាក់ ស្មើនឹង ៥% ប្រឈមនឹងការស្ទះសរសៃឈាម carotid ។ អ្នកស្រាវជ្រាវបានឲ្យដឹងទៀតថា អ្នក​ជំងឺ​ដែល​មាន​សុខភាព​ល្អ និង​អ្នក​ដែល​មាន​សរសៃឈាម​​ស្ទះ​បន្តិចបន្តួច ​​ការ​ហាត់ប្រាណ​មាន​ប្រយោជន៍​សម្រាប់​រក្សា​លំហូរ​ឈាម។ ឯសម្រាប់អ្នកដែលមានការស្ទះកម្រិតមធ្យមទៅធ្ងន់ធ្ងរ ត្រូវប្រយ័ត្នប្រយែងក្នុងការ​ហាត់ប្រាណ។ លោក Somnath […]

ដោយ៖ សហការី អ្នកជំនាញព្រមានថា ស្រោមខ្នើយដែលមិនបានបោកសម្អាតយូរ នឹងបង្កឲ្យមានបាក់តេរីច្រើនជាងចានបង្គន់រាប់ពាន់រាប់លានដង ហើយអាចបង្កគ្រោះថ្នាក់ដល់ជីវិត។ របាយការណ៍របស់ Amerisleep ដែលចេញផ្សាយនៅក្នុងខែមិថុនានេះបានឲ្យដឹងថា ស្រោមខ្នើយដែលមិនបានបោកគក់យូរមកនោះ វាអាចផ្ទុកបាក់តេរីច្រើនជាង ៣ លានក្នុងរយៈពេលត្រឹមតែមួយសប្តាហ៍ គឺមានប្រហែល ១៧,០០០ ដង ច្រើនជាងនៅលើចានបង្គន់។ ការវិភាគ ផ្នែកអនាម័យក៏បានបង្ហាញដែរថា ភាគច្រើននៃបាក់តេរីគឺមាននៅលើពូក លើក្រណាត់កម្រាល និងលើស្រោមខ្នើយ ជាពិសេសវាបានលាក់ខ្លួននៅតាមចន្លោះប្រហោងនៃកម្រាលពូកផងដែរ។ បាក់តេរីទាំងនោះវាបញ្ចេញសារធាតុអាលែហ្សី ផ្សិត និងកោសិការស្បែកដែលងាប់ហើយជ្រុះ គឺស្ថិតក្នុងចំណោមបាក់តេរីល្អិតៗ ហើយពួកវាអាចទាក់ទាញសត្វល្អិតមីក្រូទស្សន៍ មកស៊ីកោសិកាស្បែកដែលងាប់ៗ ហើយជ្រុះលើវត្ថុទាំងនោះ។ អ្នកជំនាញបានណែនាំថា ស្រោមខ្នើយគួរតែត្រូវបានផ្លាស់ប្តូរជាប្រចាំ និងច្រើនជាងម្តងក្នុងមួយសប្តាហ៍ ឬមួយខែ។ លោក វេជ្ជបណ្ឌិត Hadley King បាននិយាយថា “កោសិកាស្បែកដែលងាប់ និងញើសដែលសើមជាប់លើវត្ថុទាំងនោះ ផ្តល់ជាអាហារសម្រាប់មេរោគបាក់តេរី ដែលទាក់ទាញពួកវាមករស់នៅលើគ្រែរបស់អ្នក និងធ្វើឲ្យពួកវាបង្កើតកូនចៅកាន់តែច្រើនឡើង”។ លោក  វេជ្ជបណ្ឌិត Hadley King បានប្រាប់ Well+Good ទៀតថា “នៅពេលចូលគេង កម្រាលពូករបស់អ្នកដែលពោពេញទៅដោយបាក់តេរី លាយឡំនឹងកោសិកាស្បែកដែលងាប់ មានរហូតដល់ទៅ៥០ […]

ដោយ៖ប្រសិទ្ធ ការរួមភេទជាមួយដៃគូប្រកបដោយភាពសុខស្រួលមុនពេលចូលគេង អាចជួយឲ្យបុរស និងស្ត្រី ឆាប់គេងលក់ និងគេងស្កប់ស្កល់ជាងមុន។ ការសិក្សារកឃើញថា ការរួមភេទជាមួយដៃគូឈានដល់ចំណុចកំពូលមុនពេលចូលគេង អាចជួយឲ្យបុរស និងស្ត្រី ឆាប់គេងលក់ និងគេងស្កប់ស្កល់ជាងមុនយ៉ាងពិតប្រាកដ។ តែការរួមភេទដែលមិនបានដល់ចំណុចកំពូល និងការសម្រេចកាមដោយខ្លួនឯង (បាន ឬមិនបានដល់ចំណុចកំពូល) មិនផ្សារភ្ជាប់ជាមួយនឹងការផ្លាស់ប្តូរពេលវេលា សម្រាប់ការចូលគេងនោះទេ។ អ្នកស្រាវជ្រាវបានសរសេរថា “ការសិក្សានេះបញ្ជាក់ពីសារសំខាន់ក្នុងការរកឃើញ ដែលបង្ហាញថាសកម្មភាពផ្លូវភេទ និងភាពស្និទ្ធស្នាលអាចធ្វើអោយការគេង មានសុខុមាលភាពសម្រាប់បុរស និងស្ត្រីជាទូទៅ នេះជាការណែនាំសម្រាប់ការស្រាវជ្រាវនាពេលអនាគត” ។ អ្នកវិទ្យាសាស្ត្រនៅសាកលវិទ្យាល័យ Groningen ក្នុងប្រទេសហូឡង់ថា មានអ្នកចូលរួមសាកល្បងទាំងបុរស និងស្ត្រី ចំនួន ២៥៦ នាក់ ភាគច្រើនជានិស្សិត រក្សាកំណត់ហេតុប្រចាំថ្ងៃដែលរៀបរាប់លម្អិត អំពីការគេងដែលទាក់ទងនឹងការរួមភេទរបស់ពួកគេ រយៈពេល ១៤ ថ្ងៃ។ អ្នកស្រាវជ្រាវបានបញ្ជាក់ទៀតថា អ្នករួមភេទជាមួយដៃគូឈានដល់ចំណុចកំពូល ជាមធ្យមបាន ១៦ នាទី ក្រោយការរួមភេទពួកគេមានអារម្នណ៍ងងុយគេង បើធៀបនឹង ១៧ នាទី សម្រាប់អ្នកដែលរួមភេទហើយ មិនឈានដល់ចំណុចកំពូល និង ២០ នាទី សម្រាប់អ្នកដែលមិនបានរួមភេទ។ […]