ប្រែសម្រួល៖ ស-សម្បត្តិ

ការចោទប្រកាន់គ្នាទៅវិញទៅមកជាសាធារណៈបានផ្ទុះឡើង អំពីអ្នកដែលទទួលខុសត្រូវក្នុងការទុកអវកាសយានិក NASA ពីរនាក់នៅជាប់នៅស្ថានីយអវកាសអន្តរជាតិ (ISS) អស់រយៈពេលជាងប្រាំបីខែមកហើយ។

កាលពីសប្តាហ៍មុន លោក Elon Musk បានចោទប្រកាន់ការសម្រេចចិត្តរបស់ NASA ក្នុងការពន្យារបេសកកម្មនៅ ISS របស់លោកស្រី Sunita Williams និងលោក Barry Wilmore ថាមាន ‘មូលហេតុនយោបាយ’ ក្នុងអំឡុងពេលសម្ភាសន៍រួមគ្នាជាមួយប្រធានាធិបតី Donald Trump នៅលើ FOX News ដែលលោកប្រធានាធិបតីបានបន្ថែមថា លោក Biden នឹង ‘ទុកពួកគេនៅក្នុងលំហអវកាស’។

លោក Rudy Ridolfi អតីតមេបញ្ជាការប្រព័ន្ធអវកាសដ៏គួរឲ្យគោរពម្នាក់នៅក្នុងកងទ័ពអាមេរិក បានប្រាប់ DailyMail.com ថា ‘ការស្អប់ខ្ពើមយ៉ាងខ្លាំងរបស់រដ្ឋបាល Biden ចំពោះលោក Elon’ អាចមានឥទ្ធិពលលើរបៀបដែល NASA ដោះស្រាយស្ថានការណ៍នេះ។

លោកស្រី Williams និងលោក Wilmore បានចាប់ផ្តើមបេសកកម្មទៅកាន់ ISS ដែលគ្រោងនឹងមានរយៈពេលប្រាំបីថ្ងៃ នៅលើយានអវកាស Starliner របស់ក្រុមហ៊ុន Boeing កាលពីខែមិថុនាឆ្នាំមុន។ ប៉ុន្តែកែវយានរបស់ពួកគេបានជួបបញ្ហាម៉ាស៊ីនបញ្ចេញចំហាយ និងការលេចធ្លាយឧស្ម័នហេលីយ៉ូមមុន ក្នុងអំឡុង និងក្រោយពេលបញ្ជូន។

បញ្ហាបច្ចេកទេសជាច្រើនទាំងនេះបានជំរុញឱ្យ NASA ពន្យារជើងហោះហើរត្រឡប់មកវិញរបស់អវកាសយានិក ប៉ុន្តែភ្នាក់ងារនេះនៅតែពិចារណាលើការប្រើប្រាស់យាន Starliner ដើម្បីនាំពួកគេត្រឡប់មកផ្ទះវិញ និងបានផ្តល់ពេលវេលាជាង១២សប្តាហ៍ឱ្យក្រុមហ៊ុន Boeing ព្យាយាមដោះស្រាយបញ្ហាទាំងនេះពីលើផែនដី។

នៅចុងខែសីហា មន្ត្រី NASA បានសម្រេចថានៅតែមានភាពមិនច្បាស់លាស់ច្រើនពេកអំពីដំណើរការរបស់យាន Starliner និងបានស្នើឱ្យក្រុមហ៊ុន SpaceX នាំលោកស្រី Williams និងលោក Wilmore ត្រឡប់មកផ្ទះវិញជំនួស ដោយបញ្ជូនយាន Starliner ត្រឡប់មកវិញដោយគ្មានមនុស្សនៅខែបន្ទាប់។

ប៉ុន្តែ ‘ការមកជួយសង្គ្រោះរបស់លោក Elon មិនមែនជាជម្រើសទេ’ លោក Ridolfi បាននិយាយ។ លោកបានលើកឡើងថា មូលហេតុដែល NASA មិនបានស្នើសុំជំនួយពី SpaceX ឱ្យបានឆាប់ជាងនេះ អាចដោយសារទំនាក់ទំនងដ៏តានតឹងរវាងរដ្ឋបាល Biden ជាមួយនឹងនាយកប្រតិបត្តិរបស់ក្រុមហ៊ុននេះ គឺលោក Musk។

‘ការដែលរដ្ឋបាល Biden ពឹងផ្អែកលើ SpaceX ដើម្បីនាំអវកាសយានិកត្រឡប់មកវិញ នឹងធ្វើឱ្យការសម្រេចចិត្តរបស់ខ្លួនលើ Starliner ត្រូវបានសង្ស័យ’ លោកបាននិយាយ។ ‘នៅក្នុងពិភពរបស់ពួកគេ Boeing គឺជាក្រុមហ៊ុនអវកាសឈានមុខគេ។’

ចាប់តាំងពីការសម្រេចចិត្តក្នុងខែសីហាមក កាលបរិច្ឆេទត្រឡប់មកវិញរបស់លោកស្រី Williams និងលោក Wilmore ត្រូវបានផ្លាស់ប្តូរច្រើនដង។ បច្ចុប្បន្ន NASA កំពុងគ្រោងនាំពួកគេត្រឡប់មកផ្ទះវិញប្រហែលថ្ងៃទី១៩ ឬ២០ ខែមីនា។

នៅពេលនោះ បេសកកម្មដែលគួរតែមានរយៈពេលប្រាំបីថ្ងៃ នឹងបានពន្យារពេលរហូតដល់ជាងប្រាំបួនខែ។

កាលពីថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ លោក Musk បានអះអាងថា លោកបានព្យាយាមពន្លឿនការត្រឡប់មកវិញរបស់ក្រុមយាន Starliner តាំងពីយូរមកហើយ ប៉ុន្តែត្រូវបានបដិសេធ។

‘SpaceX អាចនាំពួកគេត្រឡប់មកវិញតាំងពីប៉ុន្មានខែមុន។ ខ្ញុំបានស្នើវាដោយផ្ទាល់ទៅរដ្ឋបាល Biden ហើយពួកគេបានបដិសេធ។ ការត្រឡប់មកវិញត្រូវបានពន្យារពេលដោយសារហេតុផលនយោបាយ’ លោកបាននិយាយនៅក្នុងការបង្ហោះនៅលើ X ដែលជាគេហទំព័រប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយសង្គមដែលលោកជាម្ចាស់។

លោក Neal K. Shah ជាអ្នកជំនាញផ្នែកបញ្ញាសិប្បនិម្មិត ដែលបានតាមដានការចូលរួមក្នុងនយោបាយរបស់លោក Musk។

លោកជឿថា នៅពេលដែលលោក Elon និយាយថាការសម្រេចចិត្តរបស់ NASA គឺ ‘នយោបាយ’ លោកកំពុងចង្អុលទៅ ‘បណ្តាញកិច្ចសន្យាស្មុគស្មាញរបស់ NASA ផលប្រយោជន៍សាជីវកម្ម និងការសម្រេចចិត្តរដ្ឋបាល។’

លោក Shah បានពន្យល់ថា របៀបវារៈនយោបាយ និងជម្លោះរវាងភ្នាក់ងារអាចមានឥទ្ធិពលលើការសម្រេចចិត្តរបស់ NASA ដូចជាការប្រើប្រាស់យានអវកាសរបស់ក្រុមហ៊ុនណាមួយ និងរបៀបគ្រប់គ្រងទំនាក់ទំនងសាធារណៈ។

‘ភាពជាដៃគូទាំងនេះគឺនៅក្នុងផលប្រយោជន៍ល្អបំផុតរបស់ NASA។ កេរ្តិ៍ឈ្មោះរបស់ Boeing និង NASA គឺស្ថិតនៅក្នុងហានិភ័យ’ លោកបាននិយាយ។

‘ប្រសិនបើមានអ្វីខុសឆ្គងក្នុងភាពជាដៃគូរបស់ពួកគេ ទំនាក់ទំនងការងាររបស់ NASA ជាមួយអ្នកម៉ៅការទាំងអស់របស់ខ្លួនអាចរងផលប៉ះពាល់។ ហើយបន្ទាប់មកមានផលប៉ះពាល់ផ្នែកហិរញ្ញវត្ថុទៀត។’

NASA បានចុះកិច្ចសន្យាជាមួយ Boeing ដែលមានទឹកប្រាក់ ៤,២ ពាន់លានដុល្លារ ដើម្បីផ្តល់មូលនិធិដល់ការអភិវឌ្ឍយាន Starliner និងការធ្វើតេស្តការហោះហើររបស់វា រួមទាំងបេសកកម្មដែលបានទុកលោកស្រី Williams និងលោក Wilmore នៅជាប់លើ ISS។

ជាមូលដ្ឋាន លោក Musk ‘ហាក់ដូចជាគិតថា ការស្នាក់នៅយូររបស់អវកាសយានិកអាចជាភស្តុតាងបង្ហាញថា អាទិភាពផ្សេងក្រៅពីសុខុមាលភាពភ្លាមៗរបស់អវកាសយានិកកំពុងត្រូវបានយកចិត្តទុកដាក់’ លោកបាននិយាយ។

លោក Bruce McAndless III អ្នកនិពន្ធ និងជាអ្នកជំនាញផ្នែកប្រវត្តិសាស្ត្រអវកាសអាមេរិក បានប្រាប់ DailyMail.com ថា៖ ‘វាមិនច្បាស់ថាតើនយោបាយ ជារួម បានដើរតួនាទីយ៉ាងដូចម្តេចក្នុងការសម្រេចចិត្តរបស់ NASA ទេ។’

‘ប្រសិនបើមាន ‘នយោបាយ’ ពាក់ព័ន្ធ វាប្រហែលជាភាពលម្អៀងរបស់ភ្នាក់ងារដែលគាំទ្រកំណត់ត្រាជោគជ័យរបស់ SpaceX ជាជាងកម្មវិធី Starliner ដែលមានបញ្ហា’ លោកបានបន្ថែម។

SpaceX បានក្លាយជាអ្នកម៉ៅការដែល NASA ប្រើប្រាស់ច្រើនបំផុតមួយ ហើយវាអាចទៅរួចដែលថាកំ

ណត់ត្រានៃភាពជឿជាក់បានរបស់ក្រុមហ៊ុននេះបានជះឥទ្ធិពលដល់ការសម្រេចចិត្តរបស់ភ្នាក់ងារក្នុងការនាំលោកស្រី Williams និងលោក Wilmore ត្រឡប់មកផ្ទះវិញដោយប្រើប្រាស់យានអវកាសរបស់ពួកគេ បើតាមលោក McAndless។

មន្ត្រី NASA បានបដិសេធការអះអាងថានយោបាយបានជះឥទ្ធិពលដល់ជម្រើសរបស់ពួកគេ។

‘ខ្ញុំអាចប្រាប់អ្នកដោយគ្មានការសង្ស័យ ពីទស្សនៈផ្ទាល់ខ្លួន ថានយោបាយមិនបានដើរតួនាទីណាមួយក្នុងការសម្រេចចិត្តនេះទេ’ លោក Bill Nelson អតីតអ្នកគ្រប់គ្រង NASA បាននិយាយក្នុងពេលធ្វើសេចក្តីប្រកាសក្នុងខែសីហា ដែលលោកបានប្រកាសពីការសម្រេចចិត្តនេះ។ ‘វាពិតជាគ្មានអ្វីពាក់ព័ន្ធទាល់តែសោះ។’

ប្រភពផ្សេងទៀតក្នុងឧស្សាហកម្មក៏បាននិយាយថា ពួកគេក៏មិនបានដឹងពីឥទ្ធិពលនយោបាយណាមួយលើការសម្រេចចិត្តនោះដែរ។

លើសពីនេះទៅទៀត មន្ត្រី NASA បាននិយាយដដែលៗថា ក្រុមយាន Starliner មិនមែន ‘ជាប់’ ឬ ‘ត្រូវបានបោះបង់’ ទេ ហើយអវកាសយានិកខ្លួនឯងក៏បានឆ្លុះបញ្ចាំងពីសេចក្តីថ្លែងការណ៍ទាំងនោះដែរ។

ក្នុងអំឡុងបទសម្ភាសន៍ថ្មីៗជាមួយ CNN លោក Wilmore បាននិយាយថា៖ ‘យើងមិនមានអារម្មណ៍ថាត្រូវបានគេបោះបង់ទេ។ យើងមិនមានអារម្មណ៍ថាជាប់ទេ។ យើងមិនមានអារម្មណ៍ថាត្រូវបានទុកចោលទេ។ ខ្ញុំយល់ថាហេតុអ្វីអ្នកដទៃអាចគិតបែបនោះ។ យើងមកដោយមានការត្រៀមខ្លួន។ យើងមកដោយមានការប្តេជ្ញាចិត្ត។’

ក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍ដែលបានផ្ញើតាមអ៊ីមែលទៅ DailyMail.com កាលពីថ្ងៃសុក្រ អ្នកនាំពាក្យ NASA បាននិយាយថា៖ ‘NASA ផ្តោតលើការអនុវត្តបេសកកម្មប្តូរក្រុមរបស់យើងប្រកបដោយសុវត្ថិភាព និងការងារនៅលើស្ថានីយអវកាសអន្តរជាតិ សម្រាប់ផលប្រយោជន៍មនុស្សជាតិ និងបេសកកម្មរយៈពេលវែងនាពេលអនាគតទៅកាន់ព្រះចន្ទ និងភពអង្គារ។’

អ្នកនាំពាក្យរូបនេះក៏បានកត់សម្គាល់ផងដែរថា នៅក្នុងខែមករា NASA បានធ្វើការផ្លាស់ប្តូរកាលវិភាគបញ្ជូនរបស់ SpaceX ដែលគួរតែអនុញ្ញាតឱ្យលោកស្រី Williams និងលោក Wilmore អាចត្រឡប់មកផ្ទះវិញឆាប់ជាងកាលបរិច្ឆេទបញ្ជូនដែលបានកំណត់កាលពីខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២៤៕