ប្រែសម្រួល៖ ស-សម្បត្តិ

វាគួរតែជាពេលវេលាដែលចក្ខុវិស័យរបស់ប្រធានាធិបតីសហរដ្ឋអាមេរិក ដូណាល់ ត្រាំ ក្នុងការនាំមកនូវសន្តិភាពនៅមជ្ឈិមបូព៌ា តាមរយៈការអភិវឌ្ឍឡើងវិញនូវតំបន់ហ្គាហ្សាដែលរងគ្រោះដោយសង្គ្រាម ទៅជាលំនៅដ្ឋានប្រណីតបែប “រីវីយេរ៉ា” និងការផ្លាស់ប្តូរទីលំនៅប្រជាជនជាង២លាននាក់ជាអចិន្ត្រៃយ៍ ទីបំផុតទទួលបានការពិនិត្យពីភាពជាក់ស្តែង។

ផ្ទុយទៅវិញ វាជាពេលវេលាដែលវិសាលភាពពិតប្រាកដនៃបញ្ហាប្រឈមដែលសម្ព័ន្ធមិត្តអារ៉ាប់របស់អាមេរិកកំពុងជួបប្រទះ បានក្លាយជាការច្បាស់លាស់។

នៅពេលព្រះមហាក្សត្រ អាប់ឌុលឡា ទី២ នៃប្រទេសហ្សកដានី ជួបជាមួយលោកត្រាំនៅការិយាល័យអូវ៉ាល់កាលពីថ្ងៃអង្គារ មានការរំពឹងទុកយ៉ាងទូលំទូលាយថា ទស្សនកិច្ចរបស់ព្រះអង្គ – ក្នុងនាមជាមេដឹកនាំអារ៉ាប់ដំបូងគេដែលជួបប្រធានាធិបតីអាមេរិកចាប់តាំងពីការជាប់ឆ្នោតឡើងវិញរបស់គាត់ – អាចជួយទប់ស្កាត់ធាតុផ្សំមួយចំនួនដែលមិនអាចទៅរួចនៃចក្ខុវិស័យរបស់លោកត្រាំ។ (ដើម្បីរំឭកឡើងវិញ លោកត្រាំហាក់ដូចជាស្រមៃថាសហរដ្ឋអាមេរិកនឹងគ្រប់គ្រងទឹកដីនេះ ផ្តល់ទីលំនៅថ្មីដល់ជនភៀសខ្លួនប៉ាឡេស្ទីនរាប់លាននាក់នៅក្នុងប្រទេសហ្សកដានី និងអេហ្ស៊ីប ជំនួសកំទេចបាក់បែកនៅហ្គាហ្សាដោយអគារខ្ពស់ៗដែលមានទិដ្ឋភាពមើលទៅសមុទ្រមេឌីទែរ៉ានេ និងអញ្ជើញ “ប្រជាជនពិភពលោក” ឱ្យមករស់នៅ។)

ប៉ុន្តែវាបានក្លាយជាការច្បាស់ស្ទើរតែភ្លាមៗនៅពេលដែលលោកត្រាំចាប់ផ្តើមនិយាយនៅក្នុងសន្និសីទសារព័ត៌មានរួមរបស់ពួកគេថា គាត់គ្មានបំណងទាល់តែសោះក្នុងការបន្ធូរបន្ថយសំណើរបស់គាត់។

“ខ្ញុំជឿថាយើងនឹងមានដីមួយកន្លែងនៅហ្សកដានី ដីមួយកន្លែងនៅអេហ្ស៊ីប យើងអាចនឹងមានកន្លែងផ្សេងទៀត ប៉ុន្តែខ្ញុំគិតថានៅពេលយើងបញ្ចប់ការពិភាក្សារបស់យើង យើងនឹងមានកន្លែងដែលពួកគេនឹងរស់នៅដោយរីករាយខ្លាំងណាស់” លោកត្រាំបាននិយាយ មុនពេលច្រានចោលសំណួរអំពីសិទ្ធិអំណាចដែលសហរដ្ឋអាមេរិកអាចប្រើប្រាស់ដើម្បីគ្រប់គ្រងតំបន់ប៉ាឡេស្ទីន។

ភាពអាម៉ាស់ចំពោះព្រះមហាក្សត្រ អាប់ឌុលឡា ដែលព្រះនេត្រព្រះអង្គញ័រយ៉ាងខ្លាំងខណៈដែលព្រះអង្គស្តាប់ដោយស្ងៀមស្ងាត់នៅក្បែរប្រធានាធិបតីសហរដ្ឋអាមេរិក គឺច្បាស់លាស់។

ទោះបីជាយ៉ាងណា នេះគឺជាបុគ្គលម្នាក់ដែលត្រូវបានរំពឹងថានឹង – តាមផ្លូវការទូត – ថ្លែងឱ្យបានច្បាស់នូវការប្រឆាំងស្ទើរតែជាសកលរបស់ពិភពអារ៉ាប់ចំពោះផែនការនេះ។

ផ្ទុយទៅវិញ និងទោះបីជាមានភាពមិនស្រួលច្បាស់លាស់ក៏ដោយ ព្រះអង្គហាក់ដូចជាងក់ព្រះសិរ និងសរសើរលោកត្រាំថាជាមនុស្សស្លូតបូតដែលអាចនាំមជ្ឈិមបូព៌ា “ឆ្លងកាត់ខ្សែបន្ទាត់បញ្ចប់”។

នៅពេលត្រូវបានសួរថាតើព្រះអង្គយល់ស្របជាមួយសំណើរបស់លោកត្រាំក្នុងការផ្តល់លំនៅដ្ឋានថ្មីដល់ជនជាតិប៉ាឡេស្ទីនដែរឬទេ ព្រះមហាក្សត្រមិនបានឆ្លើយដោយផ្ទាល់ទេ ផ្ទុយទៅវិញព្រះអង្គបានបង្ហាញថា “អេហ្ស៊ីប និងប្រទេសអារ៉ាប់” មានផែនការជំនួសមួយដែលនឹងត្រូវបង្ហាញនៅពេលសមស្រប និងបានណែនាំថា “កុំប្រញាប់ប្រញាល់ពេក”។

“អ្នកអាចមើលឃើញភាពមិនស្រួលនៅលើកាយវិការ និងទឹកមុខរបស់ព្រះមហាក្សត្រ… ពួកគេនិយាយឆ្លងគ្នាទាំងស្រុង” នេះបើតាមការលើកឡើងរបស់លោក ខាលិដ អិលហ្គីនឌី សាស្ត្រាចារ្យទស្សនកិច្ចនៅមជ្ឈមណ្ឌលសិក្សាអារ៉ាប់សហសម័យនៃសាកលវិទ្យាល័យហ្សកថាវន៍។

• ‘ការភ្នាល់មិនល្អ’

រហូតមកដល់ពេលនោះ អេហ្ស៊ីបមិនបាននិយាយអ្វីជាសាធារណៈអំពីការមានផែនការតបតទេ។ ក្រោយមកប្រទេសនេះបានចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍ស្រពិចស្រពិលមួយ ដែលក្នុងនោះបានយោងដល់ “បំណងក្នុងការបង្ហាញចក្ខុវិស័យទូលំទូលាយសម្រាប់ការកសាងឡើងវិញនូវតំបន់ហ្គាហ្សា”។

ក្នុងពេលជាមួយគ្នា បណ្តាញសង្គមអារ៉ាប់បានផ្ទុះការរិះគន់ចំពោះព្រះមហាក្សត្រ ដែលត្រូវបានរិះគន់យ៉ាងទូលំទូលាយថាហាក់ដូចជាចុះចាញ់ចំពោះលោកត្រាំ។

ក្នុងអ្វីដែលមើលទៅដូចជាការប៉ុនប៉ងកាត់បន្ថយការខូចខាត ព្រះមហាក្សត្របានបង្ហោះនៅលើ X ថាព្រះអង្គបាន “បញ្ជាក់ឡើងវិញនូវជំហររឹងមាំរបស់ហ្សកដានីប្រឆាំងនឹងការជម្លៀសជនជាតិប៉ាឡេស្ទីននៅហ្គាហ្សា និងវេស្បែង”។

“នេះគឺជាជំហររួមរបស់អារ៉ាប់។ ការកសាងហ្គាហ្សាឡើងវិញដោយមិនជម្លៀសជនជាតិប៉ាឡេស្ទីន និងដោះស្រាយស្ថានភាពមនុស្សធម៌ដ៏អាក្រក់ គួរតែជាអាទិភាពសម្រាប់យើងទាំងអស់គ្នា” ព្រះអង្គបានសរសេរ។

ប៉ុន្តែនៅពេលនោះ នៅក្នុងសម្លឹងរបស់ជនជាតិអារ៉ាប់ជាច្រើន ការខូចខាតត្រូវបានកើតឡើងរួចហើយ។

ខណៈពេលដែលព្រះអង្គអាប់ឌុលឡាអាចនឹងធ្វើឱ្យលោកត្រាំមានការចាប់អារម្មណ៍ជាមួយនឹងការផ្តល់ជូនរបស់ព្រះអង្គក្នុងការទទួលយកកុមារឈឺចំនួន ២,០០០ នាក់ពីហ្គាហ្សា វាច្បាស់ណាស់ថាទស្សនកិច្ចរបស់ព្រះអង្គបានធ្វើតិចតួចណាស់ក្នុងការបញ្ចុះបញ្ចូលប្រធានាធិបតីឱ្យងាកចេញពីបំណងប្រាថ្នារបស់គាត់ក្នុងការយកហ្គាហ្សា។ បើមានអ្វីមួយ ភាពទន់ខ្សោយនៃការប្រឆាំងអាចនឹងលើកទឹកចិត្តលោកត្រាំ”យើងនឹងមានវា (ហ្គាហ្សា) យើងនឹងរក្សាវាទុក ហើយយើងនឹងប្រាកដថាមានសន្តិភាព ហើយនឹងគ្មានបញ្ហាអ្វីទេ ហើយគ្មាននរណាម្នាក់នឹងសួរសំណួរអំពីវាទេ ហើយយើងនឹងគ្រប់គ្រងវាយ៉ាងត្រឹមត្រូវ” លោកត្រាំបាននិយាយ។

លោកស្រី រ៉ាន់ដា ស្លីម ដែលជាសមាជិកនៃវិទ្យាស្ថានគោលនយោបាយការបរទេសនៅសាកលវិទ្យាល័យចន ហុបគីន បាននិយាយថា ព្រះមហាក្សត្របានធ្វើការ “ភ្នាល់មិនល្អ” ក្នុងការធ្វើដំណើរទៅវ៉ាស៊ីនតោន។

“ប្រសិនបើទស្សនកិច្ចនេះមានគោលបំណងជួយបញ្ចុះបញ្ចូលលោកត្រាំឱ្យបោះបង់ចោលផែនការរបស់គាត់ ព្រះមហាក្សត្រអាប់ឌុលឡាមិនបានជោគជ័យទេ ព្រោះលោកត្រាំនៅតែប្រកាន់ជំហររឹងមាំ។ ហើយវាមិនបានដាក់ព្រះមហាក្សត្រហ្សកដានីក្នុងពន្លឺល្អបំផុតជាមួយនឹងប្រជាជនរបស់ព្រះអង្គទេ ព្រះអង្គមិនបានបង្ហាញខ្លួនយ៉ាងរឹងមាំក្នុងការប្រឆាំងនឹងផែនការមួយដែលប្រជាជនភាគច្រើនរបស់ព្រះអង្គប្រឆាំងនៅក្នុងសន្និសីទសារព័ត៌មានជាសាធារណៈទេ” នាងបាននិយាយ។

“ខ្ញុំមិនគិតថាវាជាជោគជ័យនៅកម្រិតតំបន់និងក្នុងស្រុកទេ” លោកស្រី ស្លីម បានបន្ថែម។

• ស្ថានភាពដ៏គ្រោះថ្នាក់

ការផ្លាស់ប្តូរមតិរវាងលោកត្រាំ និងព្រះមហាក្សត្របង្ហាញពីស្ថានភាពដ៏គ្រោះថ្នាក់ដែលសម្ព័ន្ធមិត្តអារ៉ាប់របស់អាមេរិកអាចនឹងជួបប្រទះក្នុងរយៈពេលបួនឆ្នាំខាងមុខ ជាពិសេសប្រទេសដូចជាហ្សកដានី ដែលមានធនធានធម្មជាតិតិចតួចក្នុងការផ្តល់ជូនដល់អ្នកដែលខ្លួនហៅខ្លួនឯងថាជាអ្នកជំនាញក្នុងការចរចា។

ខណៈដែលប្រទេសអារ៉ាប់ប្រញាប់ប្រញាល់ធ្វើការផ្តល់ជូនតបទៅនឹងផែនការហ្គាហ្សារបស់លោកត្រាំ ពួកគេក៏កំពុងប្រញាប់ប្រញាល់សង្គ្រោះកិច្ចព្រមព្រៀងឈប់បាញ់ផងដែរ ដែលបច្ចុប្បន្នស្ថិតក្រោមការគំរាមកំហែងនៃការដួលរលំ បន្ទាប់ពីហាម៉ាស់បាននិយាយថានឹងពន្យារពេលការដោះលែងចំណាប់ខ្មាំងដែលគ្រោងធ្វើនៅថ្ងៃសៅរ៍ ដោយឆ្លើយតបទៅនឹងការរំលោភបំពានដែលបានចោទប្រកាន់របស់អ៊ីស្រាអែលក្នុងប៉ុន្មានសប្តាហ៍ថ្មីៗនេះ។

ប្រសិនបើមានចំណុចវិជ្ជមានមួយចំពោះ “ភាពឆ្កួតដែលចេញពីមាត់របស់លោកត្រាំ” លោក អិលហ្គីនឌី បាននិយាយថា វាបានជំរុញរដ្ឋអារ៉ាប់ឱ្យគិតអំពីជម្រើសផ្សេងរបស់ពួកគេដែលគួរឱ្យជឿជាក់ជាងនេះ – ទោះបីជាសកម្មភាពនោះយឺតយ៉ាវពេកក៏ដោយ។

“វាត្រូវការសេចក្តីថ្លែងការណ៍គ្រោះថ្នាក់របស់លោកត្រាំ និងការដួលរលំដែលអាចកើតមាននៃការឈប់បាញ់សម្រាប់ពួកគេ ដើម្បីទីបំផុតជំរុញឱ្យមានសកម្មភាព… រឿងនេះគួរតែកើតឡើងតាំងពីប៉ុន្មានខែមុន” គាត់បាននិយាយ។

ផែនការដែលត្រូវបានលើកឡើងដោយព្រះមហាក្សត្រអាប់ឌុលឡា ដែលនឹងត្រូវបង្ហាញដោយប្រទេសអេហ្ស៊ីប បន្ទាប់ពីការពិភាក្សាជាមួយសម្ព័ន្ធមិត្តជិតស្និទ្ធបំផុតរបស់លោកត្រាំ មកុដរាជកុមារម៉ូហាមម៉ាត់ ប៊ីន សាល់ម៉ាន់ នៃអារ៉ាប៊ីសាអូឌីត អាចបង្ហាញពីចក្ខុវិស័យដែលប្រទេសអារ៉ាប់ជួយសម្អាតកំទេចបាក់បែក និងកសាងហ្គាហ្សាឡើងវិញក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានឆ្នាំ ដោយគ្មានការចាកចេញរបស់ជនជាតិប៉ាឡេស្ទីន និងស្របទៅនឹងដំណោះស្រាយពីររដ្ឋ។

ប៉ុន្តែព័ត៌មានលម្អិតនៃផែនការអារ៉ាប់នៅមិនទាន់ត្រូវបានបង្ហាញនៅឡើយទេ ហើយគ្រោះថ្នាក់គឺថាការពន្យារពេលណាមួយនឹងគ្រាន់តែជំរុញលោកត្រាំបន្ថែមទៀតប៉ុណ្ណោះ។ អេហ្ស៊ីបបាននិយាយថានឹងមានកិច្ចប្រជុំកំពូលអារ៉ាប់បន្ទាន់នៅចុងខែនេះ។

សម្រាប់មេដឹកនាំអារ៉ាប់មួយចំនួន ក្តីសង្ឃឹមគឺថាលោកត្រាំនឹងឈានដល់ការសន្និដ្ឋានដោយខ្លួនឯងថាផែនការរបស់គាត់ “មិនអាចអនុវត្តបាន” និង “មិនអាចអនុវត្តបាន” លោកស្រី ស្លីម បាននិយាយ ហើយថានឹងមានឧបសគ្គច្រើនក្នុងការអនុវត្តវារហូតដល់គាត់បោះបង់វាចោល។

ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ កាតព្វកិច្ចនឹងធ្លាក់ទៅលើសម្ព័ន្ធមិត្តអារ៉ាប់របស់អាមេរិកក្នុងការរកដំណោះស្រាយចំពោះបញ្ហាដែលមានរយៈពេលជាច្រើនទសវត្សរ៍ ហើយទស្សនកិច្ចរបស់ព្រះមហាក្សត្រទៅកាន់វ៉ាស៊ីនតោនមិនបានបណ្តាលឱ្យមានការជឿជាក់ទេ។

“ពួកគេជាប់នៅចន្លោះថ្មនិងកន្លែងរឹង… ពួកគេនឹងត្រូវបង្កើតផែនការជំនួសមួយដែលត្រូវមានប្រាក់ដុល្លារសម្រាប់លោកត្រាំទិញ ហើយមួយដែលគាត់អាចបកស្រាយថាជាជ័យជម្នះ” លោកស្រី ស្លីម បានបន្ថែម៕