ប្រែសម្រួល៖ លន ស្រស់

UN ៖ មនុស្សជាតិបានកត់ត្រាការថយចុះនៃការអភិវឌ្ឍដែលមិនបានរំពឹងទុក និង «គួរឱ្យព្រួយបារម្ភ» ក្នុងឆ្នាំ ២០២៤ នៅពេលដែលការស្តារឡើងវិញពីជំងឺរាតត្បាតសកលបានចាប់ផ្តើមថមថយ មុនពេលប្រធានាធិបតី ដូណាល់ ត្រាំ បានកាត់បន្ថយជំនួយអន្តរជាតិរបស់សហរដ្ឋអាមេរិកយ៉ាងខ្លាំង ដែលអង្គការសហប្រជាជាតិបានព្រមាននៅថ្ងៃអង្គារ (ថ្ងៃទី៦ ខែឧសភា)។

ពិភពលោកបានងើបឡើងវិញពីផលប៉ះពាល់នៃជំងឺកូវីដ-១៩ នៅឆ្នាំ ២០២៣ ដែលវាស់ដោយសន្ទស្សន៍អភិវឌ្ឍន៍មនុស្សរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ (HDI) ដែលតាមដានកម្រិតជីវភាពរស់នៅ សុខភាព និងការអប់រំ។

ប៉ុន្តែការងើបឡើងវិញនោះហាក់ដូចជាបាត់បង់សន្ទុះ យោងតាមរបាយការណ៍ប្រចាំឆ្នាំរបស់កម្មវិធីអភិវឌ្ឍន៍អង្គការសហប្រជាជាតិ ដែលបានចេញផ្សាយនៅថ្ងៃអង្គារ។

ប្រសិនបើការថយចុះដែល “គួរឱ្យព្រួយបារម្ភ” នេះក្លាយជាភាពធម្មតាថ្មី ការសម្រេចបាននូវកម្រិតនៃការអភិវឌ្ឍមនុស្សដែលធ្លាប់សង្ឃឹមថានឹងសម្រេចបាននៅឆ្នាំ ២០៣០ “អាចនឹងរអិលចេញទៅជាច្រើនទសវត្សរ៍ – ធ្វើឱ្យពិភពលោករបស់យើងកាន់តែគ្មានសុវត្ថិភាព កាន់តែបែកបាក់ និងកាន់តែងាយរងគ្រោះចំពោះវិបត្តិសេដ្ឋកិច្ច និងបរិស្ថាន”លោក Achim Steiner ប្រធាន UNDP បានព្រមាន។

ការកាត់បន្ថយជំនួយអន្តរជាតិយ៉ាងខ្លាំងដែលបានប្រកាសដោយប្រទេសជាច្រើននាពេលថ្មីៗនេះ – ជាពិសេសសហរដ្ឋអាមេរិក ដែលលោក ត្រាំ បានកាត់បន្ថយកម្មវិធីនានា និងរំលាយ USAID ដែលជាកម្មវិធីជំនួយអភិវឌ្ឍន៍បរទេសចម្បងរបស់ប្រទេស – នឹងធ្វើឱ្យបញ្ហានេះកាន់តែធ្ងន់ធ្ងរ Steiner បានប្រាប់ AFP ក្នុងបទសម្ភាសន៍មួយ។

បើប្រទេសមានជោគជ័យឈប់ផ្តល់មូលនិធិដល់ការអភិវឌ្ឍន៍ “នេះនឹងជះឥទ្ធិពលលើសេដ្ឋកិច្ច សង្គម និងបាទ ខ្ញុំគិតថាវានឹងត្រូវបានឆ្លុះបញ្ចាំងនៅក្នុងសន្ទស្សន៍អភិវឌ្ឍន៍មនុស្សក្នុងរយៈពេលមួយឬពីរឆ្នាំខាងមុខ ការថយចុះអាយុកាលរំពឹងទុក ការថយចុះប្រាក់ចំណូល និងជម្លោះកាន់តែច្រើន” ស្ទែនឺ បាននិយាយ។

អ្នកជំនាញនៃ UNDP មិនទាន់ប្រាកដអំពីមូលហេតុជាក់ស្តែងនៃការថយចុះដែលបានកត់សម្គាល់ក្នុងឆ្នាំ ២០២៤ នេះទេ។

ប៉ុន្តែពួកគេបានកំណត់កម្លាំងជំរុញមួយថាជាការថយចុះនៃវឌ្ឍនភាពនៃអាយុកាលរំពឹងទុក ដែលប្រហែលជាទាក់ទងនឹងផលប៉ះពាល់ផ្សេងៗនៃជំងឺកូវីដ-១៩ ឬសង្គ្រាមដែលកំពុងកើនឡើងជុំវិញពិភពលោក។

មានពន្លឺនៃក្តីសង្ឃឹមមួយ៖ បញ្ញាសិប្បនិម្មិតអាចបង្កើតលក្ខខណ្ឌសម្រាប់ការចាប់ផ្តើមការអភិវឌ្ឍន៍ឡើងវិញ ដែល UNDP បានលើកឡើង។

បញ្ញាសិប្បនិម្មិត “ប្រហែលជាចំណុចប្រែប្រួលដ៏មានសក្តានុពលបំផុតក្នុងការដាក់ការអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ចនីមួយៗ ប៉ុន្តែក៏អាចជាប្រជាជនក្រីក្រ និងប្រជាជនមានជោគជ័យ លើគន្លងខុសគ្នាផងដែរ។ វានឹងផ្លាស់ប្តូរស្ទើរតែគ្រប់ទិដ្ឋភាពនៃជីវិតរបស់យើង” ស្ទែនឺ បាននិយាយ។

របាយការណ៍បានសង្កត់ធ្ងន់ថា វានឹងអាស្រ័យលើរបៀបដែលមនុស្សប្រើប្រាស់បច្ចេកវិទ្យានេះ។

មានហានិភ័យមួយចំនួន។ ការចូលដំណើរការបញ្ញាសិប្បនិម្មិតនៅក្នុងប្រទេសក្រីក្រមិនដូចគ្នានឹងនៅក្នុងប្រទេសដែលមានជោគជ័យទេ ហើយភាពលម្អៀងផ្នែកវប្បធម៌អាចជះឥទ្ធិពលលើរបៀបអភិវឌ្ឍន៍ឧបករណ៍ទាំងនេះ។

ប៉ុន្តែ “យើងអាចរចនាសម្រាប់ការកាត់បន្ថយហានិភ័យនោះ” ស្ទែនឺបានបន្ថែម ដោយនិយាយថាវាមិនគួរជាឧបសគ្គក្នុងការប្រើប្រាស់បញ្ញាសិប្បនិម្មិតសម្រាប់ការស្រាវជ្រាវវេជ្ជសាស្ត្រទេ ឧទាហរណ៍។

“អនាគតនៅក្នុងដៃរបស់យើង” របាយការណ៍របស់ UNDP បាននិយាយ។

“បច្ចេកវិទ្យាគឺនិយាយអំពីមនុស្ស មិនមែនគ្រាន់តែវត្ថុទេ។ ក្រោមពន្លឺចិញ្ចាចនៃការបង្កើតថ្មី មានជម្រើសសំខាន់ៗ ដោយអ្នកតិចតួចឬច្រើន ដែលផលវិបាករបស់វានឹងឆ្លុះបញ្ចាំងនៅក្នុងជំនាន់ជាច្រើន។”

ប្រភព៖ AFP/ec