ប្រែសម្រួល៖ស-សម្បត្តិ
អូរ៉ង់ហ្សេប អាឡាំហ្គៀរ ជាអធិរាជម៉ូហ្គល់ទី៦ ដែលបានទទួលមរណភាពជាង ៣០០ ឆ្នាំមុន បានក្លាយជាតួអង្គសំខាន់នៅក្នុងភាពតានតឹងនយោបាយរួមសម័យនៅឥណ្ឌា។ ក្រុមជាតិនិយមហិណ្ឌូស្តាំនិយមបានប្រើប្រាស់កេរដំណែលចម្រូងចម្រាសរបស់អូរ៉ង់ហ្សេប ដើម្បីបង្ហាញគាត់ថាជាមុស្លីមដ៏អាក្រក់បំផុតដែលការចងចាំរបស់គាត់ត្រូវតែលុបបំបាត់ ដែលបង្កឱ្យមានការភ័យខ្លាចកើនឡើងក្នុងចំណោមប្រជាជនមុស្លីមឥណ្ឌាចំនួន ២០០ លាននាក់។
កាលពីខែមុន ការប៉ះទង្គិចនិកាយសាសនាបានផ្ទុះឡើងនៅក្នុងក្រុងណាហ្គពួរ បន្ទាប់ពីក្រុមជាតិនិយមហិណ្ឌូបានអំពាវនាវឱ្យមានការរុះរើផ្នូររបស់អូរ៉ង់ហ្សេប អំពើហិង្សាដែលបង្កឡើងដោយផ្នែកខ្លះដោយភាពយន្តបូលីវូដថ្មីៗដែលបង្ហាញពីការយកឈ្នះរបស់អូរ៉ង់ហ្សេបប្រឆាំងនឹងស្តេចហិណ្ឌូដែលគោរពបូជា។ ជម្លោះបានបណ្តាលឱ្យមានការរងរបួសនិងការចាប់ខ្លួនរាប់សិបនាក់ ដែលបង្ខំឱ្យអាជ្ញាធរដាក់បម្រាមគោចរ។
កេរ្តិ៍ដំណែលរបស់អូរ៉ង់ហ្សេបមានភាពស្មុគស្មាញយ៉ាងខ្លាំង។ អំឡុងពាក់កណ្តាលដំបូងនៃរជ្ជកាលរបស់គាត់ គាត់បានគ្រប់គ្រងដោយអនុគ្រោះសាសនាដូចអ្នកមុនៗគាត់។ ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ នៅជុំវិញឆ្នាំ ១៦៨០ គាត់បានផ្លាស់ប្តូរយ៉ាងខ្លាំងឆ្ពោះទៅរកការមិនអត់ឱនចំពោះសាសនា ដោយបន្ទាបតួនាទីរដ្ឋបុរសហិណ្ឌូ ដាក់ឡើងវិញនូវការបង់ពន្ធលើអ្នកដែលមិនមែនជាមុស្លីម បង្ខំឱ្យមានការប្តូរសាសនា និងធ្វើយុទ្ធនាការយ៉ាងសាហាវប្រឆាំងនឹងប្រជាជនហិណ្ឌូនិងស៊ិក។ គាត់បានប្រហារជីវិតគ្រូស៊ិកទី៩ និងបង្ក្រាបយ៉ាងសាហាវលើក្រុមម៉ារ៉ាថា ដែលជាព្រះរាជាណាចក្រហិណ្ឌូដែលត្រូវបានបូជាដោយអ្នកនយោបាយស្តាំនិយមបច្ចុប្បន្នរបស់ឥណ្ឌា រួមទាំងនាយករដ្ឋមន្ត្រី ណារេនដ្រា ម៉ូឌី។
រាជវង្សម៉ូហ្គល់ដែលបានបង្កើតឡើងក្នុងឆ្នាំ ១៥២៦ ជាទូទៅបានលើកកម្ពស់សុខដុមរមនាសាសនា និងមានឥទ្ធិពលយ៉ាងខ្លាំងលើវប្បធម៌ឥណ្ឌាមុនពេលបញ្ចប់ក្នុងឆ្នាំ ១៨៥៧។ ទោះជាយ៉ាងណាក្តី អូរ៉ង់ហ្សេបឈរដាច់ដោយឡែកក្នុងចំណោមអ្នកគ្រប់គ្រងម៉ូហ្គល់ដែលមានការអត់ឱនជាង។ គាត់បានឡើងដល់អំណាចតាមវិធីសាស្ត្រឥតមេត្តា ដោយដាក់គុកឪពុករបស់គាត់គឺសាចាហាន និងសម្លាប់បងប្អូនរបស់គាត់ក្នុងសង្គ្រាមបន្តវេនដ៏ជូរចត់។ ទោះបីជាមានសកម្មភាពសាហាវទាំងនេះក៏ដោយ ក៏គាត់ត្រូវបានគេកោតសរសើរចំពោះសមត្ថភាពយោធា ប្រសិទ្ធភាពរដ្ឋបាល និងកេរ្តិ៍ឈ្មោះរបស់គាត់ក្នុងការធ្វើយុត្តិធម៌។
ក្រោមរដ្ឋាភិបាលរបស់នាយករដ្ឋមន្ត្រី ម៉ូឌី ដែលគាំទ្រឧត្តមភាពហិណ្ឌូ មានការខិតខំប្រឹងប្រែងក្នុងការលុបបំបាត់ប្រវត្តិសាស្ត្រម៉ូហ្គល់ចេញពីការចងចាំរួមរបស់ឥណ្ឌា។ នៅឆ្នាំ ២០២៣ ស្រុកអូរ៉ង់ហ្គាបាដ ដែលជាកន្លែងអូរ៉ង់ហ្សេបត្រូវបានបញ្ចុះ ត្រូវបានប្តូរឈ្មោះតាមកូនប្រុសរបស់ស្តេចម៉ារ៉ាថា។ យោងតាមអ្នកប្រវត្តិសាស្ត្រ ណាឌីម រេហ្សាវី គណបក្សបារ៉ាទីយ៉ា ចាណាតា របស់ម៉ូឌី កំពុង “ព្យាយាមផ្លាស់ប្តូរប្រវត្តិសាស្ត្រ និងជំនួសវាដោយរឿងប្រឌិត” ដោយប្រើប្រាស់ “អូរ៉ង់ហ្សេបដើម្បីបង្ខូចកេរ្តិ៍ឈ្មោះសហគមន៍”។
ខណៈដែលអ្នកប្រវត្តិសាស្ត្រទទួលស្គាល់អំពើព្រៃផ្សៃរបស់អូរ៉ង់ហ្សេប ពួកគេសង្កត់ធ្ងន់លើសារៈសំខាន់នៃការយល់ដឹងអំពីតួអង្គប្រវត្តិសាស្ត្រក្នុងបរិបទពេលវេលារបស់ពួកគេ ជាជាងតាមទស្សនវិស័យសម័យទំនើប។ អំពើហិង្សាថ្មីៗនេះបានធ្វើឱ្យអ្នករស់នៅក្រុងណាហ្គពួរដូចជា អាស៊ីហ្វ កូរេស៊ី ភ្ញាក់ផ្អើល ដែលបានពណ៌នាពីភាពចលាចលថាជា “ស្នាមប្រលាក់នៃប្រវត្តិសាស្ត្រទីក្រុងរបស់យើង” នៅក្នុងសហគមន៍ដែលធ្លាប់មានសន្តិភាព៕
ប្រភព៖ CNN
