ប្រែសម្រួល៖ ស.សម្បត្តិ
តៃប៉ិ៖ កាលពីថ្ងៃពុធ ទី១៧ មករា ក្រសួងការពារជាតិតៃវ៉ាន់បាននិយាយថា ខ្លួនបានប្រទះឃើញយន្តហោះចម្បាំងចិនចំនួន ១៨ គ្រឿងបានហោះហើរនៅជុំវិញដែនអាកាសរបស់ខ្លួនរួមជាមួយនិងនាវាចម្បាំងក្នុងយុទ្ធសាស្ត្រ “ល្បាតនិងត្រៀមប្រយុទ្ធរួមគ្នា” ដែលក្រសួងការពារជាតិតៃវ៉ាន់ចោទប្រកាន់ថាជាសកម្មភាពយោធាទ្រង់ទ្រាយធំដំបូងបង្អស់បន្ទាប់ពីការបោះឆ្នោតនៅតៃវ៉ាន់។
ចិនដែលជានិច្ចជាកាលចាត់ទុកតៃវ៉ាន់ថាជាទឹកដីរបស់ខ្លួនហើយសកម្មភាពយោធាក្នុងលក្ខណ:ទ្រង់ទ្រាយធំរបៀបនេះបានកើតឡើងអស់រយៈពេល ៤ ឆ្នាំមកហើយ។
ពលរដ្ឋតៃវ៉ាន់បានសម្រេចចិត្តបោះឆ្នោតកាលពីថ្ងៃសៅរ៍កន្លងទៅជ្រើសរើសលោក Lai Ching-te មកពីគណបក្សប្រជាធិបតេយ្យដែលជាបក្សកំពុងកាន់អំណាចធ្វើជាប្រធានាធិបតីបន្ទាប់របស់តៃវ៉ាន់។
ហេតុផលនេះធ្វើឲ្យក្រុងប៉េកាំងរិះគន់ម្តងហើយម្តងទៀតថាលោក Lai Ching-te ជាអ្នកបំបែកខ្លួនដ៏គ្រោះថ្នាក់ និងជាអ្នកបង្កឲ្យមានសង្រ្គាម។
កាលពីថ្ងៃពុធក្រសួងការពារជាតិរបស់កោះតៃវ៉ាន់បានធ្វើការគូសបញ្ជាក់ថា ចាប់ពីម៉ោង ៧.៥០ យប់ម៉ោងក្នុងស្រុកខ្លួនបានប្រទះឃើញយន្តហោះចម្បាំងចិន Su-30 ចំនួន ១៨ គ្រឿងកំពុងប្រតិបត្តិការនៅភាគខាងជើង ភាគកណ្តាល និងនៅភាគនិរតីនៃកោះតៃវ៉ាន់ផងដែរ។
ក្រសួងបានបន្ថែមថាមានយន្តហោះចំនួន ១១ គ្រឿងបានឆ្លងកាត់ខ្សែបន្ទាត់ច្រកសមុទ្រតៃវ៉ាន់និងនៅក្នុងតំបន់ជុំវិញនោះរួមជាមួយនិងកងនាវាចម្បាំងប្រតិបត្តិការ “ល្បាតក្នុងលក្ខណ:ត្រៀមប្រយុទ្ធរួមគ្នា” ។
ខ្សែបន្ទាត់ច្រកសមុទ្រតៃវ៉ាន់គឺជារបាំងបែងចែកដែនសីមាមិនផ្លូវការរវាងភាគីទាំងពីរក៏ប៉ុន្តែឥឡូវនេះ ចិនតែងតែបញ្ចេញយន្តហោះចម្បាំងរបស់ខ្លួនឲ្យហោះហើររំលោភលើដែនអធិបតេយ្យរបស់តៃវ៉ាន់។ ប្រទេសចិនបានអះអាងថាខ្លួនមិនទទួលស្គាល់អត្ថិភាពរបស់ខ្សែបន្ទាត់ច្រកសមុទ្រតៃវ៉ាន់នោះទេ។ ក្រសួងការពារជាតិតៃវ៉ាន់បានថ្លែងថា តៃវ៉ាន់បានបញ្ជូនកងកម្លាំងរបស់ខ្លួនធ្វើការតាមដានស្ថានការនេះហើយ។
តៃវ៉ាន់បាននិយាយនៅក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍ថា “បញ្ហាសន្តិសុខនិងវិបុលភាពនៅក្នុងតំបន់ច្រកសមុទ្រតៃវ៉ាន់ មានទំនាក់ទំនងយ៉ាងស៊ីជម្រៅទៅនឹងការអភិវឌ្ឍនិងការរក្សាសន្តិភាពរបស់ពិភពលោកនេះគឺជាកាតព្វកិច្ច និងការទទួលខុសត្រូវដែលគ្រប់ភាគីនៅក្នុងតំបន់ត្រូវតែចូលរួម” ។
“យោធានឹងបន្តពង្រឹងសមត្ថភាពស្វ័យការពាររបស់ខ្លួនឲ្យសមាមាត្រទៅនឹងទំហំនៃការគំរាមកំហែងរបស់សត្រូវដែលចាំបាច់ត្រូវតែការពារខ្លួនទុកជាមុនដើម្បីឆ្លើយតបទៅនឹងការគំរាមកំហែងនៅក្នុងតំបន់”មួយនេះ។
នៅមិនទាន់មានការឆ្លើយតបចំពោះការចោទប្រកាន់របស់ក្រសួងការពារជាតិតៃវ៉ាន់ភ្លាមៗពីក្រសួងការពារជាតិចិននោះទេ។
ការិយាល័យកិច្ចការតៃវ៉ាន់របស់ចិនបានថ្លែងនៅព្រឹកថ្ងៃពុធកន្លងមកថា គោលជំហររបស់ក្រុងប៉េកាំងគឺថាខ្លួននឹងមិនបោះបង់ចោលការប្រើប្រាស់កម្លាំងដើម្បីចាប់យកតៃវ៉ាន់មកគ្រប់គ្រងនោះទេ។ ការថ្លែងបែបនេះគឺចង់សំដៅទៅលើការជ្រៀតជ្រែកពីសំណាក់បរទេស និងក្រុមអ្នកបំបែកខ្លួនមួយចំនួនតូច ដោយបានបន្ថែមថា តៃវ៉ាន់ចាំបាច់ត្រូវលុបបំបាត់គោលជំហរ “លំអៀង” ប្រឆាំងនឹងចិន។ .
អ្នកនាំពាក្យក្រសួងការបរទេសអាមេរិកបានថ្លែងថាអាមេរិកកំពុងតាមដានយ៉ាងដិតដល់រាល់សកម្មភាពរបស់ក្រុងប៉េកាំង ហើយបានអំពាវនាវដល់ចិនថាកុំប្រើការបោះឆ្នោតតៃវ៉ាន់ជា “លេសដើម្បីបង្កើនសកម្មភាពយោធាកាន់តែខ្លាំងឡើង” ។
អ្នកនាំពាក្យរូបនេះបានបន្តថា “យើងអំពាវនាវឲ្យមានការអត់ធ្មត់ហើយចិនមិនត្រូវធ្វើសកម្មភាពណាមួយជាឯកតោភាគីដែលបង្កឲ្យស្ថានការណ៏ក្នុងពេលបច្ចុប្បន្នធ្លាក់ក្នុងសភាពច្របូកច្របល់និងត្រូវចូលរួមថែរក្សាសន្តិភាព និងស្ថិរភាពសម្រាប់ច្រកសមុទ្រតៃវ៉ាន់ និងនៅទូទាំងតំបន់សម្រាប់រយៈពេលជាច្រើនទសវត្សរ៍ទៅមុខទៀត” ។
ប្រភពមួយដែលដឹងពីកិច្ចការរបស់លោក Biden បានឲ្យដឹងថា “មិនមានអ្វីដែលគួឲ្យអាមេរិកភ្ញាក់ផ្អើលទេព្រោះអាមេរិកបានដឹងពីសកម្មភាពរបស់ក្រុងប៉េកាំងនៅក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានខែខាងមុខនេះរួចទៅហើយគឺចិននឹងបន្ថែមសម្ពាធមកលើតៃវ៉ាន់បន្តិចម្តងៗកាន់តែខ្លាំងឡើង” ។
គេបាននិយាយក្នុងលក្ខខណ្ឌមិនបញ្ចេញឈ្មោះថា “យើងបានឃើញសម្ពាធការទូត និងសេដ្ឋកិច្ចដែលជាការគំរាមកំហែងបន្តទៀត។
លោក Lai ដែលគ្រោងនឹងចូលកាន់តំណែងនៅថ្ងៃទី ២០ ខែឧសភា បានអំពាវនាវសុំឲ្យមានការចរចាជាមួយចិនម្តងហើយម្តងទៀត ប៉ុន្តែត្រូវបានចិនបដិសេធ។ គាត់និយាយថា គាត់នឹងបន្តរក្សាសន្តិភាព និងស្ថិរភាពនៅទូទាំងច្រកសមុទ្រតៃវ៉ាន់ ប៉ុន្តែមានតែប្រជាជនតៃវ៉ាន់ប៉ុណ្ណោះដែលអាចសម្រេចអនាគតរបស់ខ្លួនបាន។
អ្នកនាំពាក្យសម្រាប់យុទ្ធនាការរបស់លោក Lai និងជាប្រធានកិច្ចការអន្តរជាតិសម្រាប់ DPP លោក Vincent Chao បានប្រាប់វិទ្យាស្ថានសន្តិភាពរបស់អាមេរិកថា រដ្ឋបាលថ្មីនឹងក្លាយជា “ការបន្តវេណ” និង “វាមិនមានអ្វីដែលគួរឲ្យយើងភ្ញាក់ផ្អើលនោះទេ” តែយើងត្រូវរក្សាការទប់ស្កាត់ឲ្យខ្លាំងរួមជាមួយនិងអាមេរិក និងប្រទេសដទៃទៀតនៅក្នុងតំបន់។
លោកបានបន្ថែមថា “យើងមិនត្រូវផ្តល់ឱកាសឲ្យមេដឹកនាំចិនលោក Xi Jinping ងើបពីដំណេកនៅថ្ងៃណាមួយ ហើយធ្វើការសម្រេចចិត្តជាឯកតោភាគីចូលលុកលុយតៃវ៉ាន់នោះទេ”។
លោក Chao បានសង្កត់ធ្ងន់ថា “បញ្ហាទាំងអស់គឺពោរពេញទៅដោយហានិភ័យសម្រាប់ការចំណាយក្នុងសង្គ្រាមមួយដែលកើតឡើងដូច្នេះហើយវាជាហានិភ័យសម្រាប់គាត់បើគិតលើការចំណាយក្នុងសកម្មភាពយោធាដែលគាត់ត្រូវតែគណនាឲ្យបានគ្រប់ជ្រុងជ្រោយ” លោក Chao បានអះអាងថា: “យើងប្តេជ្ញារក្សាការអត់ធ្មត់ក្នុងកម្រឹតខ្ពស់ និងមិនចំណាយក្នុងការធ្វើសកម្មភាពតបតឲ្យខ្លាំងក្លាណាស់ណាទេគីរក្សាការចំណាយឲ្យបានទាបបំផុតនិងបញ្ចៀសការប្រឈមមុខក្នុងលក្ខណ:ទ្រង់ទ្រាយធំ”៕
ប្រភព៖ Reuters/rc/fh