ប្រែសម្រួល៖ រតនា

ប៉េកាំង៖ការបាត់ខ្លួនរបស់រដ្ឋមន្ត្រីការពារជាតិចិន ដែលជាការចលាចលចុងក្រោយបង្អស់ក្នុងជួរមេដឹកនាំកំពូលរបស់ប្រទេសនេះ កំពុងបង្កភាពមិនច្បាស់លាស់អំពីការគ្រប់គ្រងអំណាចរបស់ប្រធានាធិបតី Xi Jinping ដោយសារការគាបសង្កត់សន្តិសុខផ្ទៃក្នុងធ្វើឱ្យមានការចូលរួមពីអន្តរជាតិ។

អ្នកការទូត និងអ្នកវិភាគបាននិយាយថា ភាពមិនអាចទាយទុកជាមុនបានកាន់តែកើនឡើងអាចប៉ះពាល់ដល់ទំនុកចិត្តដែលប្រទេសផ្សេងទៀតស្ថិតនៅក្នុងការដឹកនាំនៃសេដ្ឋកិច្ចធំបំផុតទីពីររបស់ពិភពលោក។

ទីភ្នាក់ងារព័ត៌មាន Reuters បានរាយការណ៍កាលពីថ្មីៗនេះថារដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការពារជាតិលោក Li Shangfu ដែលបានខកខានកិច្ចប្រជុំរួមទាំងជាមួយសមភាគីបរទេសយ៉ាងហោចណាស់មួយ ចាប់តាំងពីលោកត្រូវបានគេឃើញចុងក្រោយកាលពីចុងខែសីហានោះ កំពុងស្ថិតនៅក្រោមការស៊ើបអង្កេតក្នុងអំពើពុករលួយលើលទ្ធកម្មយោធា។

រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសដែលទើបដំឡើងថ្មី Qin Gang បានបាត់ខ្លួនជាមួយនឹងការពន្យល់តិចតួចនៅក្នុងខែកក្កដា ជាខែដូចគ្នាជាមួយនឹងការរង្គោះរង្គើភ្លាមៗនៃកងកម្លាំងរ៉ុក្កែតវរជនរបស់យោធា ដែលគ្រប់គ្រងឃ្លាំងអាវុធនុយក្លេអ៊ែររបស់ប្រទេសចិន។

ខណៈដែលលោក Xi អគ្គមេបញ្ជាការរបស់ប្រទេសចិនបានផ្តោតការយកចិត្តទុកដាក់ខាងក្នុង លោកបានបង្កឱ្យមានការព្រួយបារម្ភក្នុងចំណោមអ្នកការទូតបរទេសក្នុងខែនេះ ដោយបានខកខានកិច្ចប្រជុំកំពូលក្រុម 20 នៅក្នុងប្រទេសឥណ្ឌា គឺជាលើកទីមួយ ដែលលោកបានរំលងការជួបជុំមេដឹកនាំពិភពលោកក្នុងទសវត្សរ៍របស់លោកកាន់អំណាច។

ប្រឈមមុខនឹងភាពមិនច្បាស់លាស់ដែលកំពុងកើនឡើងនេះ អ្នកការទូត និងអ្នកវិភាគមួយចំនួនកំពុងអំពាវនាវឱ្យមានការសម្លឹងមើលយ៉ាងតឹងរ៉ឹងចំពោះលក្ខណៈពិតនៃរបបរបស់លោកស៊ី។

លោក Drew Thompson អតីតមន្ត្រីមន្ទីរប៉ង់តាហ្គោនដែលឥឡូវនេះជាមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់នៃមន្ទីរបញ្ចកោណបាននិយាយថា “ការវាយតម្លៃដោយភ្នែកច្បាស់លាស់គឺចាំបាច់ – នេះមិនមែនគ្រាន់តែជាសំណួរថាតើប្រទេសចិនជាដៃគូ ឬជាដៃគូប្រកួតប្រជែងនោះទេ វាគឺជាប្រភពនៃហានិភ័យសេដ្ឋកិច្ច នយោបាយ និងយោធា” ។

លោក Thompson បាននិយាយថា ដោយសារកង្វះតម្លាភាពជុំវិញការផ្លាស់ប្តូរ ការពន្យល់ផ្សេងៗអាចជឿទុកចិត្តបាន “ហើយវាធ្វើឱ្យវិបត្តិទំនុកចិត្តដែលកំពុងកើតឡើងនៅជុំវិញប្រទេសចិន” ។

ក្រសួងការបរទេសចិនមិនបានឆ្លើយតបភ្លាមៗចំពោះសំណើសុំការអត្ថាធិប្បាយទេកាលពីថ្ងៃសៅរ៍។

• ភាពជិតស្និទ្ធមិនមែនជាការឧបត្ថម្ភទេ

ទាក់ទងនឹងការបាត់ខ្លួន និងការស៊ើបអង្កេតរបស់រដ្ឋមន្ត្រីការពារជាតិ Li អ្នកនាំពាក្យក្រសួងបានប្រាប់អ្នកយកព័ត៌មានកាលពីថ្មីៗថា គាត់មិនបានដឹងពីស្ថានភាពនោះទេ។ ក្រុមប្រឹក្សារដ្ឋ និងក្រសួងការពារជាតិមិនបានឆ្លើយតបទៅនឹងសំណើសុំការអត្ថាធិប្បាយទេ។

ចាប់តាំងពីការតែងតាំងរបស់គាត់នៅក្នុងខែមីនាមក លោក Li គឺជាមុខមាត់សាធារណៈនៃការពង្រីកការទូតយោធារបស់ប្រទេសចិន ដោយបង្ហាញការព្រួយបារម្ភចំពោះប្រតិបត្តិការយោធារបស់សហរដ្ឋអាមេរិកក្នុងអំឡុងសន្និសីទសន្តិសុខកម្រិតខ្ពស់នៅក្នុងខែមិថុនា និងទៅទស្សនកិច្ចនៅប្រទេសរុស្ស៊ី និងបេឡារុស្សក្នុងខែសីហា។

គាត់ត្រូវបានគេរំពឹងថានឹងធ្វើជាម្ចាស់ផ្ទះកិច្ចប្រជុំសន្តិសុខអន្តរជាតិនៅទីក្រុងប៉េកាំងក្នុងខែតុលា និងតំណាងឱ្យកងទ័ពរំដោះប្រជាជន (PLA) នៅក្នុងកិច្ចប្រជុំមួយនៅក្នុងខែវិច្ឆិកានៃប្រមុខការពារជាតិក្នុងតំបន់នៅទីក្រុងហ្សាកាតា។

ជាមួយនឹងអំពើពុករលួយដ៏យូរលង់ពេញស្ថាប័នយោធា និងរដ្ឋរបស់ប្រទេសចិន អ្នកវិភាគ និងអ្នកការទូតមួយចំនួនជឿថា ការបង្រ្កាបប្រឆាំងអំពើពុករលួយរបស់លោក Xi បង្ហាញពីការបោសសំអាតនយោបាយនៅទូទាំងបក្សកុម្មុយនិស្ត។

លោកស្រី Helena Legarda អ្នកវិភាគនាំមុខនៅវិទ្យាស្ថាន Mercator សម្រាប់ការសិក្សាចិននៅទីក្រុងប៊ែរឡាំងបាននិយាយថា “ដោយមិនគិតពីហេតុផល … ការយល់ដឹងថារឿងនេះអាចបន្តកើតឡើងអាចមានឥទ្ធិពលលើទំនុកចិត្តរបស់បរទេសក្នុងការចូលរួមជាមួយសមភាគីចិនរបស់ពួកគេ” ។

ការរំជើបរំជួលរបស់ Li គឺមិនធម្មតាសម្រាប់ល្បឿនរបស់របស់បញ្ហា និងការឈានទៅដល់ពួកឥស្សរជនដែលជ្រើសរើសដោយដៃរបស់ Xi។

លោក Alexander Neill ដែលជាអ្នកវិភាគផ្នែកសន្តិសុខដែលមានមូលដ្ឋាននៅសិង្ហបុរីបាននិយាយថា “នេះគឺជារឿងមួយរំពេច និងស្រអាប់។ រឿងមួយដែលយើងអាចឃើញនៅពេលនេះគឺថា ភាពជិតស្និទ្ធមិនស្មើនឹងការឧបត្ថម្ភនៅក្នុងពិភពលោករបស់ Xi” ។

• ហានិភ័យបន្ត

ទោះបីជាមិនស្ថិតក្នុងតំណែងបញ្ជាការផ្ទាល់ក៏ដោយ ប៉ុន្តែលោក Li បម្រើការក្នុងគណៈកម្មាធិការយោធាមជ្ឈិមដែលមានមនុស្សប្រាំពីរនាក់របស់លោក Xi និងជាទីប្រឹក្សារដ្ឋមួយរូបក្នុងចំណោមទីប្រឹក្សារដ្ឋទាំងប្រាំរបស់ប្រទេសចិន ដែលជាតំណែងគណៈរដ្ឋមន្ត្រីដែលលើសពីរដ្ឋមន្ត្រីធម្មតា។ អ្នកប្រាជ្ញខ្លះជឿថាគាត់ជិតស្និទ្ធនឹងឧត្តមសេនីយ Zhang Youxia ដែលអង្គុយនៅពីលើគាត់ក្នុងគណៈកម្មាការនិងជាសម្ព័ន្ធមិត្តជិតស្និទ្ធបំផុតរបស់ Xi នៅក្នុង PLA ។

លោក Li ដែលត្រូវបានដាក់ទណ្ឌកម្មដោយទីក្រុងវ៉ាស៊ីនតោនក្នុងឆ្នាំ 2018 សម្រាប់កិច្ចព្រមព្រៀងសព្វាវុធជាមួយរុស្ស៊ីបានបដិសេធការជួបជាមួយរដ្ឋមន្ត្រីការពារជាតិអាមេរិកលោក Lloyd Austin ក្នុងសន្និសីទសន្តិសុខ Shangri-la Dialogue របស់ប្រទេសសិង្ហបុរីកាលពីខែមិថុនា ជាកន្លែងដែលការចាប់ដៃបង្ហាញពីទំនាក់ទំនងជិតស្និទ្ធបំផុតរបស់ពួកគេ។

Austin និងមន្ត្រីអាមេរិកផ្សេងទៀត មានបំណងចង់បន្តកិច្ចចរចាកម្រិតខ្ពស់រវាងយោធាទាំងពីរ ដែលភាពតានតឹងក្នុងតំបន់កើនឡើង។ ប៉ុន្តែ​រដ្ឋាភិបាល​ក្រុង​ប៉េកាំង​ប្រឆាំង​ថា​ខ្លួន​ចង់​ឲ្យ​ក្រុង​វ៉ាស៊ីនតោន​មិន​សូវ​ហ៊ាន​អះអាង​ក្នុង​តំបន់​អាស៊ី​ប៉ាស៊ីហ្វិក។

បេសកជនក្នុងតំបន់និយាយថា ទំនាក់ទំនងការទូតយោធាចិនកាន់តែស៊ីជម្រៅគឺមានសារៈសំខាន់ ជាពិសេសជាមួយសហរដ្ឋអាមេរិក ប៉ុន្តែក៏មានមហាអំណាចផ្សេងទៀតផងដែរ ដោយសារចិនដាក់ពង្រាយកម្លាំងកាន់តែខ្លាំងឡើងនៅជុំវិញកោះតៃវ៉ាន់ ដែលជាកោះដែលគ្រប់គ្រងតាមបែបប្រជាធិបតេយ្យដែលខ្លួនទាមទារ និងឆ្លងកាត់ផ្នែកដែលមានជម្លោះនៃសមុទ្រចិនខាងកើត និងខាងត្បូង។

អ្នកការទូតអាស៊ីម្នាក់បាននិយាយថា ប្រសិនបើជោគវាសនារបស់លោក Li “ឆ្លុះបញ្ចាំងពីការផ្តោតអារម្មណ៍ខាងក្នុងកាន់តែខ្លាំងឡើងរបស់ Xi នោះវាមិនល្អទេសម្រាប់អ្នកដែលចង់បានការបើកចំហ និងទំនាក់ទំនងកាន់តែច្រើនជាមួយយោធារបស់ចិន”។

អ្នកវិទ្យាសាស្ត្រនយោបាយ Chong Ja Ian នៅសាកលវិទ្យាល័យជាតិសិង្ហបុរីបាននិយាយថា ដោយសារ PLA មានកម្រិតដែលមិនធ្លាប់មានពីមុនមកនៃទំនាក់ទំនងយោធាជាមួយកងកម្លាំងអាស៊ីអាគ្នេយ៍នៅឆ្នាំនេះ ការផ្លាស់ប្តូរយ៉ាងឆាប់រហ័សនាពេលថ្មីៗនេះនៅក្នុងទីក្រុងប៉េកាំង “ជំរុញការរំពឹងទុក និងការព្រួយបារម្ភមួយចំនួនអំពីការបន្តគោលនយោបាយ” ។

“ការរង្គោះរង្គើនៃយោធានៅពេលនេះ ទំនងជាទាក់ទាញការចាប់អារម្មណ៍ ដោយសារសកម្មភាពកើនឡើងនៃ PLA នៅជិតកោះតៃវ៉ាន់ និងសមុទ្រចិនខាងកើត ក៏ដូចជាការបង្កើនសកម្មភាពយោធានៅសមុទ្រចិនខាងត្បូង ចាប់តាំងពីសកម្មភាពបែបនេះបង្កើតឡើង។ Chong បាននិយាយថា ហានិភ័យដែលអាចកើតមាននៃគ្រោះថ្នាក់ ការកើនឡើង និងវិបត្តិ៕

ប្រភព៖CNA