អ្នកការទូតជាន់ខ្ពស់អ៊ីស្រាអែលម្នាក់ត្រូវបានដកចេញពីកិច្ចប្រជុំកំពូលប្រចាំឆ្នាំរបស់សហភាពអាហ្រ្វិកហៅកាត់ថា(AU)នៅប្រទេសអេត្យូពី ដោយសារជម្លោះលើការទទួលស្គាល់របស់អ៊ីស្រាអែលចំពោះប្លុកនេះបានកើនឡើងជាខ្លាំង។

រូបភាពបង្ហាញពីសន្តិសុខអមលោកឯកអគ្គរដ្ឋទូត Sharon Bar-Li ចេញពីសាលប្រជុំក្នុងអំឡុងពេលបើកកិច្ចប្រជុំកំពូលនៅទីក្រុង Addis Ababa កាលពីថ្ងៃសៅរ៍ត្រូវបានបង្ហោះឡើងលើប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយសង្គម។

អ្នកនាំពាក្យរបស់ប្រធានសហភាពអាហ្រ្វិកលោក  Ebba Kalondo បាននិយាយថាអ្នកការទូតត្រូវបានដកចេញដោយសារតែនាងមិនមែនជាឯកអគ្គរដ្ឋទូតអ៊ីស្រាអែលដែលត្រូវបានរំពឹងទុកហើយត្រូវបានទទួលស្គាល់ត្រឹមត្រូវប្រចាំប្រទេសអេត្យូពីនោះទេ ។

ក្រោយមកមន្ត្រី AU បានប្រាប់ទីភ្នាក់ងារសារព័ត៌មាន AFP ថា អ្នកការទូតដែលត្រូវបាន “ស្នើសុំឱ្យចាកចេញ” មិនត្រូវបានអញ្ជើញឱ្យចូលរួមក្នុងកិច្ចប្រជុំនោះទេព្រោះដោយមានការអញ្ជើញដែលមិនអាចផ្ទេរបាននោះទេការអញ្ជើញនេះបានផ្តល់ជូនតែឯកអគ្គរដ្ឋទូតអ៊ីស្រាអែលប្រចាំសហភាពអាហ្វ្រិកគឺលោក Aleli Admasu តែប៉ុណ្ណោះ។

មន្ត្រីរូបនេះបានបន្ថែមថា “ គួរឲ្យសោកស្ដាយចំពោះបុគ្គលដែលចោទសួរទាំងបំពានដោយខ្វះការគួរសមបែបនេះ” ។

ទង្វើនេះត្រូវបានថ្កោលទោសភ្លាមៗដោយអ៊ីស្រាអែល។

ក្រសួងការបរទេសអ៊ីស្រាអែលបានថ្លែងថា “អ៊ីស្រាអែលមើលឃើញអំពើយ៉ាងឃោរឃៅចំពោះឧប្បត្តិហេតុដែលអគ្គរដ្ឋទូត Sharon Bar-Li ត្រូវបានដកចេញពីសាលប្រជុំរបស់សហភាពអាហ្រ្វិក ទោះបីជានាងស្ថិតក្នុងឋានៈជាអ្នកសង្កេតការណ៍ដែលមានការទទួលស្គាល់ជាមួយនឹងផ្លាកសញ្ញាចូលក៏ដោយ” ។

អ៊ីស្រាអែលបានធ្វើការស្តីបន្ទោសថាឧបទ្ទវហេតុនេះទៅលើប្រទេសអាហ្វ្រិកខាងត្បូង និងអាល់ហ្សេរី ដែលជាប្រទេសសំខាន់ពីរនៅក្នុងប្លុក ៥៥ ប្រទេសដោយថ្លែងថាពួកគេកំពុងចាប់ AU ជាចំណាប់ខ្មាំង ហើយត្រូវបានលើកទឹកចិត្តដល់ “ការស្អប់ខ្ពើម” ។

អ្នកនាំពាក្យរបស់ប្រធានាធិបតីអាហ្រ្វិកខាងត្បូង លោក Vincent Magwenya ដែលមានវត្តមាននៅក្នុងកិច្ចប្រជុំកំពូលបានទាមទារឱ្យអ៊ីស្រាអែលធ្វើការ “បញ្ជាក់ពីការអះអាងរបស់ពួកគេ” ដោយចុងក្រោយពីបានចោទប្រកាន់សត្រូវរបស់អ៊ីរ៉ង់និយាយថាចលនានេះរៀបចំឡើងដោយអាល់ហ្សេរី និងអាហ្វ្រិកខាងត្បូង។

ក្រសួងការបរទេសអ៊ីស្រាអែលបានថ្លែងថា ភារធារីនៅស្ថានទូតអាហ្វ្រិកខាងត្បូងនឹងត្រូវកោះហៅធ្វើការស្តីបន្ទោស។

ពាក្យសុំសម្រាប់ឋានៈជាអ្នកសង្កេតការណ៍នៅ AUរបស់អ៊ីស្រាអែលនោះត្រូវបានច្រានចោលដោយអាហ្រ្វិកខាងត្បូងដោយសំអាងថាពាក្យស្នើសុំមិនត្រូវបានសម្រេចដោយប្លុកនោះទេ។

ប្រធានផ្នែកការទូតសាធារណៈនៃនាយកដ្ឋានទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិ និងសហប្រតិបត្តិការរបស់អាហ្រ្វិកខាងត្បូងលោក Clayson Monyela បានប្រាប់ទីភ្នាក់ងារសារព័ត៌មាន Reuters ថា “ទាល់តែ AU ធ្វើការសម្រេចចិត្តថាតើត្រូវផ្តល់ឋានៈជាអ្នកសង្កេតការណ៍អ៊ីស្រាអែល ឬយ៉ាងណា អ្នកមិនអាចឲ្យប្រទេសនេះអង្គុយសង្កេតការណ៍បានទេ”។

“ដូច្នេះ វាមិនមែនមកពីអាហ្វ្រិកខាងត្បូង ឬអាល់ហ្សេរីទេ វាជាបញ្ហាគោលការណ៍

ការតវ៉ានេះត្រូវបានដឹកនាំដោយប្រទេសអាហ្វ្រិកខាងត្បូង និងអាល់ហ្សេរី សមាជិកដ៏មានឥទ្ធិពលពីររូបដែលបានជំទាស់នឹងការសម្រេចចិត្តនេះបានហោះហើរនៅចំពោះមុខសេចក្តីថ្លែងការរបស់ AU ដែលគាំទ្រដល់ទឹកដីប៉ាឡេស្ទីនដែលកាន់កាប់ដោយអ៊ីស្រាអែល។

គណបក្សគ្រប់គ្រងរបស់អាហ្វ្រិកខាងត្បូងធ្លាប់ជាអ្នកគាំទ្រយ៉ាងខ្លាំងចំពោះបុព្វហេតុប៉ាឡេស្ទីន។

នៅក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍មួយកាលពីថ្ងៃអាទិត្យ សភាជាតិអាហ្រ្វិក (ANC) ដែលប្រៀបធៀបអ៊ីស្រាអែលទៅនឹង “រដ្ឋអាផាថេត” បានផ្តល់ការគាំទ្រយ៉ាងច្បាស់ចំពោះការបណ្តេញលោក Bar-li ។

ANC បាននិយាយថា ការដកលោកស្រីចេញមានគោលបំណង “រារាំងការប៉ុនប៉ងធ្វើឱ្យខូចដល់កិច្ចប្រជុំកំពូល AU ដែលកំពុងអង្គុយនាពេលបច្ចុប្បន្នពីការពិចារណាលើរបាយការណ៍ដែលសន្មត់ថាណែនាំការពិភាក្សាថាតើអ៊ីស្រាអែលត្រូវតែត្រូវបានផ្តល់ឋានៈជាអ្នកសង្កេតការណ៍”។

ក្រុមប៉ាឡេស្ទីនកាលពីថ្ងៃអាទិត្យបានសាទរចំពោះការដកលោក Bar-li ចេញ។

ចលនា Fatah ដឹកនាំដោយប្រធានាធិបតីប៉ាឡេស្ទីន Mahmoud Abbas បាននិយាយនៅក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍មួយថា “ការបណ្តេញចេញគឺស្របជាមួយនឹងការគាំទ្ររបស់ AU សម្រាប់ប្រជាជនរបស់យើង និងសិទ្ធិស្របច្បាប់របស់ពួកគេ” ។

វាក៏បានអំពាវនាវដល់ប្រទេសអាហ្រ្វិកទាំងអស់ “ឱ្យចាត់វិធានការស្រដៀងគ្នាដើម្បីឡោមព័ទ្ធអ៊ីស្រាអែល ដើម្បីបង្ខំឱ្យបញ្ឈប់ឧក្រិដ្ឋកម្មរបស់ខ្លួនប្រឆាំងនឹងប្រជាជនប៉ាឡេស្ទីន ទឹកដី និងទីកន្លែងដ៏ពិសិទ្ធរបស់ពួកគេ”។

លោក Jihad Taha អ្នកនាំពាក្យក្រុម Hamas បាននិយាយនៅក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍មួយថា “កិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងទាំងនេះគឺស្របនឹងតម្លៃ និងគោលការណ៍របស់ AU” ។

ប៉ាឡេស្ទីនមានអ្នកសង្កេតការណ៍រួចហើយនៅ AU ការគាំទ្រប៉ាឡេស្ទីនជាធម្មតាត្រូវបានបង្ហាញនៅក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍ដែលផ្តល់នៅឯកិច្ចប្រជុំកំពូលប្រចាំឆ្នាំរបស់ AU ។

AU បានសម្រេចចិត្តកាលពីខែកុម្ភៈឆ្នាំមុនផ្អាកការជជែកលើការព្យួរឋានៈអ្នកសង្កេតការណ៍របស់អ៊ីស្រាអែលដោយសារខ្លាចការបោះឆ្នោតនឹងបង្កើតឲ្យមានការប្រេះឆាដែលមិនធ្លាប់មានពីមុនមកនៅក្នុងស្ថាប័នដែលមានសមាជិក ៥៥ រូប។

លោក Macky Salk ប្រធាន AU ដែលទើបជាប់ឆ្នោតថ្មី បានថ្លែងថា ការបោះឆ្នោតនឹងត្រូវបានពន្យារពេលរហូតដល់ឆ្នាំ ២០២៣ ដោយបន្ថែមគណៈកម្មាធិការមួយដែលបង្កើតឡើងក្នុងគោលបំណងពិគ្រោះជាមួយរដ្ឋជាសមាជិក និងបង្កើតការឯកភាពគ្នាលើបញ្ហានេះ។

គេប្រើពេល ២០ ឆ្នាំនៃការខិតខំប្រឹងប្រែងការទូតសម្រាប់អ៊ីស្រាអែលដើម្បីទទួលបានឋានៈជាអ្នកសង្កេតការណ៍ ដែលពីមុនធ្លាប់កាន់តួនាទីនៅអង្គការឯកភាពអាហ្រ្វិក (OAU) ទោះបីជាយ៉ាងណាក៏ដោយ វាត្រូវបានគេរារាំងជាយូរមកហើយនៅក្នុងការប៉ុនប៉ងរបស់ខ្លួនដើម្បីទទួលបានឋានៈឡើងវិញ បន្ទាប់ពី OAU ត្រូវបានរំសាយនៅឆ្នាំ ២០២២ ហើយត្រូវបានជំនួសដោយ AU ៕ប្រភព អាល់ហ្សាហ្សីរ៉ា