បន្ទាប់ពីស្ថានីយឧតុនិយមដែលមានកម្ពស់ខ្ពស់បំផុតនៅលើពិភពលោកនៅលើដីត្រូវបានបំផ្លាញកាលពីជាងពីរឆ្នាំនោះមក ក្រុម Sherpa និងក្រុមអ្នកវិទ្យាសាស្ត្របានប្រថុយប្រថានជីវិតដើម្បីធ្វើកំណែថ្មីដោយធ្វើការតំឡើងវានៅលើកំពូលភ្នំអេវឺរ៉េស (aka Sagarmāthā ឬ Chomolungma) ។

មគ្គុទ្ទេសក៍ភ្នំ Tenzing Gyalzen Sherpa និងជាជាងអគ្គិសនីអាយុ ៣១ ឆ្នាំ ដឹកនាំដោយក្រុមការងារ Sherpa បានដំឡើងស្ថានីយឧតុនិយមបានបំបែកកំណត់ត្រាថ្មីនៅរយៈកម្ពស់ ៨,៨១០ ម៉ែត្រ (២៨,9៩០៤ ហ្វីត); ដោយស្ថិតនៅខាងក្រោមកំពូលភ្នំ Everest ត្រឹមតែ ៣៩ ម៉ែត្រ (១២៨ ហ្វីត) ។

វាជាផ្នែកមួយនៃ National Geographic និង Rolex’s ‘Return to Everest Expedition’ ជាគម្រោងដ៏គ្រោះថ្នាក់ដែលផ្តួចផ្តើមឡើងនៅក្នុងខែឧសភា ឆ្នាំ ២០២២។ គម្រោងនេះកើតឡើង បីឆ្នាំបន្ទាប់ពីពួកគេបានបំបែកកំណត់ត្រាចំនួនបីនៅលើភ្នំនេះ ដែលបានរៀបចំដោយសាកលវិទ្យាល័យ Appalachian State (សហរដ្ឋអាម៉េរិក) និងមានកិច្ចសហការជាមួយ King’s College London (UK) ដែលជា នាយកដ្ឋានជលសាស្ត្រ និងឧតុនិយម (រដ្ឋាភិបាលនេប៉ាល់) នាយកដ្ឋានឧទ្យានជាតិ និងអភិរក្សសត្វព្រៃ (រដ្ឋាភិបាលនេប៉ាល់) និងសាកលវិទ្យាល័យ Tribhuvan នៃប្រទេស (នេប៉ាល់)។

ស្ថានីយដែលត្រូវបានគេបំផ្លាញចោលមុននេះគឺស្ថិតនៅលើ “Bacony” របស់ភ្នំ Everest ដែលជាទម្រង់ដ៏តូចមួយមានកម្ពស់ទាបជាងទីតាំងថ្មីជិត ៤០០ ម៉ែត្រ (១,៣១២ ft)។

វាជាស្ថានីយឧតុនិយមដំបូងគេមិនធ្លាប់មាននៅលើដីដែលត្រូវបានដំឡើងឲ្យខ្ពស់រហូតដល់ទៅ ៨,០០០ ម៉ែត្រ (២៦,2២៤៧ ហ្វីត) ទោះបីជាយ៉ាងណាក៏ដោយវាបានរងខ្យល់ព្យុះហឺរីខិនហើយក៏ត្រូវបានបិទបញ្ចប់ត្រឹមតែប្រាំពីរខែបន្ទាប់ពីការដំឡើងដោយមិនទាន់ដល់ពេលវេលានោះទេ។

នៅពេលដែល Tenzing ឡើង Everest ដើម្បីទាញយកទិន្នន័យរបស់ស្ថានីយ Balcony ក្នុងឆ្នាំ ២០២១ គាត់ត្រូវបានគេប្រគល់ភារកិច្ចឱ្យរុករកកន្លែងសម្រាប់ការស្នងតំណែងស្ថានីយ៍ផងដែរ។

គាត់បានឡើងភ្នំពីរបីរយម៉ែត្រទៅខាងលើ មុននឹងគាត់តាំងទីលើកន្លែង Bishop Rock ដែលជាកន្លែងសម្គាល់មួយនៅជិតកំពូលភ្នំ ដែលគេដាក់ឈ្មោះតាម Barry Bishop ដែលជាសមាជិកអ្នកបំពេញបេសកកម្មដំបូងបង្អស់របស់អាមេរិកនៅទីនោះកាលពីឆ្នាំឆ្នាំ ១៩៦៣ ។

ស្ថានីយ Balcony ដែលជាផ្នែកមួយនៃបណ្តាញស្ថានីយឧតុនិយម ចំនួន ៥ ដែលបានដំឡើងដោយក្រុមនេះក្នុងឆ្នាំ ២០១៩ កំពុងប្រមូលព័ត៌មានដែលអាចប៉ះពាល់ដល់អាយុជីវិតមនុស្ស ១.៦ ពាន់លាននាក់ ដែលពឹងផ្អែកលើទឹកសាបពីតំបន់នេះ ដូច្នេះការរកទីតាំងជំនួសគឺជាការចាំបាច់។

Tom Matthews និង Baker នេះ បានដឹកនាំការសាងសង់ស្ថានីយដោយបានរចនាឡើងវិញដែលអាចធន់នឹងស្ថានភាពធ្ងន់ធ្ងរនៅលើកំពូលភ្នំ Everest ។

នៅក្នុងខែឧសភា ឆ្នាំ ២០២២ Tenzing, Matthews និង Perry បានរកឃើញដោយខ្លួនឯងម្តងទៀតនៅបាតដ៏ភ្នំខ្ពស់បំផុតក្នុងពិភពលោក ដែលមានការចូលរួមដោយ Sherpa ១២ នាក់ផ្សេងទៀត (ពួកគេភាគច្រើនបានចូលរួមក្នុងបេសកកម្មដើមឆ្នាំ ២០១៩)។

ពួកគេមានគម្រោងសម្អាតស្ថានីយ Balcony ដែលខូច ហើយប្រមូលផ្តុំនូវកំណែទាំងឡាយដែលបានធ្វើឱ្យមានភាពល្អប្រសើរឡើងនៅលើទីតាំងថ្មី។

ស្ថានីយនីមួយៗផ្ទុកធាតុផ្សំផ្សេងៗគ្នានៃស្ថានីយឧតុនិយម ពួកគេបានចាប់ផ្ដើមឡើងភ្នំដែលមិនច្បាស់លាស់រហូតដល់កំពូល។

នៅពេលពួកគេទៅដល់ Bishop Rock នាព្រឹកថ្ងៃទី ៩ ខែឧសភា ល្បឿនខ្យល់មានកំរិត ៤០ ម៉ាយក្នុងមួយម៉ោង (៦៤ គីឡូម៉ែត្រក្នុងមួយម៉ោង) ខ្យល់ត្រជាក់ក្រោម -40°C (-40°F) ។

ជាអកុសល ម្រាមដៃ Matthews ជាប់គាំងរបស់ គាត់ត្រូវតែអង្គុយនៅខាងក្រៅស្ថានីយ ប៉ុន្តែ Sherpa បានកំដៅដៃរបស់ពួកគេដោយឆ្លាតវៃជាមួយនឹងថ្មនៅក្នុងឈុតចុះក្រោមរបស់ពួកគេ ដូច្នេះពួកគេអាចខួងរន្ធយុថ្កាសំខាន់ៗទាំងអស់។

បន្ទាប់ពីការដំឡើងដ៏តានតឹងអស់រយៈពេលបីម៉ោង – គឺមួយម៉ោងយូរជាងការគ្រោងទុក – ស្ថានីយឧតុនិយម ត្រូវបានបំពាក់ដោយ Tenzing។

មុនពេលដែលក្រុមការងារបានចុះទៅ South Col (បណ្តាញស្ថានីយឧតុនិយម ដ៏ខ្ពស់បំផុតទីពីរ ដែលតម្រូវឱ្យមានការជួសជុលផងដែរ) ស្ថានីយថ្មីបានបញ្ជូនទិន្នន័យរួចហើយ។

យោងតាមលោក Matthews វាត្រូវបានបង្កើតឡើងដើម្បីការរស់រានមានជីវិតពីអាកាសធាតុនៃព្រៃ Everest ស្ថានីយមាន “ឱកាសល្អក្នុងការវាស់ស្ទង់ខ្យល់រដូវរងាពេញមួយរដូវ”។

ហេតុផលវិទ្យាសាស្រ្តដ៏សំខាន់មួយដើម្បីឆ្ពោះទៅរកកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងសិក្សាអំពីស្ទ្រីមយន្តហោះនៅអនុត្រូពិចដែលនៅមានការយល់ដឹងតិចតួចនៅឡើយ។

ស្ថានីយឧតុនិយមអាចប្រមូលទិន្នន័យដែលគេត្រូវការច្រើនអំពីអថេរអាកាសធាតុដែលមានកម្ពស់ខ្ពស់នៅក្នុងតំបន់ ហើយជះឥទ្ធិពលលើទឹកកក និងធ្វើឲ្យទឹករលាយ។

លើសពីនេះ ការសង្កេតរបស់វាអាចជួយជូនដំណឹងដល់ការព្យាករអាកាសធាតុបានយ៉ាងត្រឹមត្រូវជាងមុន ដែលធ្វើអោយប្រសើរឡើងនូវសុវត្ថិភាព និងការត្រៀមខ្លួនសម្រាប់អ្នកឡើងភ្នំខ្ពស់បំផុតលើពិភពលោក៕

ប្រភព ហ្គីណេស