ដោយ៖តុលា

អ្នកជំនាញប្រវត្តិសាស្រ្តអ៊ីរ៉ង់និយាយថា កំណាយបុរាណអ៊ីរ៉ង់ក៏មានជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងចូលឆ្នាំទន្សាយចិនផងដែរ។

នៅមុនថ្ងៃចូលឆ្នាំចិន ប្រទេសចិននឹងស្វាគមន៍ឆ្នាំទន្សាយនៅថ្ងៃទី ២២ ខែមករា យោងតាមប្រតិទិនតាមចន្ទគតិរបស់ខ្លួន។ នៅក្នុងប្រតិទិនចិន និងរាសីចក្រ ទន្សាយគឺជាសត្វទីបួននៅក្នុងវដ្ត ១២ ឆ្នាំរបស់សត្វ។ លោក Kourosh Salehi អ្នកជំនាញខាងប្រវត្តិសាស្ត្រ និងកិច្ចការអន្តរជាតិនៅសាកលវិទ្យាល័យអន្តរជាតិនៃនិកាយអ៊ីស្លាមបាននិយាយថា “ដូចនៅក្នុងប្រទេសចិន ឆ្នាំថ្មីខាងមុខនេះនៅក្នុងប្រទេសអ៊ីរ៉ង់ដែលនឹងចាប់ផ្តើមនៅថ្ងៃទី ២២ ខែមីនា ក៏ជាឆ្នាំទន្សាយផងដែរ”។ លោក Salehi បាននិយាយថា “អ្វីដែលគួរឱ្យចាប់អារម្មណ៍នោះគឺថាពេញមួយដំណើរការវិវត្ត និងប្រវត្តិសាស្រ្ត គំនិតរបស់សត្វបានចូលទៅក្នុងវប្បធម៌របស់ប្រទេសអ៊ីរ៉ង់ពីប្រទេសចិន និងអាស៊ីបូព៌ា”។ គាត់បាននិយាយថា “ជនជាតិអ៊ីរ៉ង់ បន្ថែមពីលើការដាក់ឈ្មោះ និងការរាប់ឆ្នាំដោយផ្អែកលើលេខធម្មតារបស់ពួកគេ យោងទៅតាមប្រតិទិន Solar Hijri រាល់ឆ្នាំសុទ្ធតែមានសត្វតំណាងរបស់វា។

លោក Salehi ជឿថាឥទ្ធិពលវប្បធម៌របស់ចិនទៅលើប្រទេសអ៊ីរ៉ង់ក៏ត្រូវបានឆ្លុះបញ្ចាំងផងដែរនៅក្នុងនិមិត្តសញ្ញាទន្សាយបី ដែលត្រូវបានរកឃើញនៅលើវត្ថុបុរាណផ្សេងៗគ្នា។ គំនូររាងជារង្វង់ត្រូវបានគេស្គាល់យ៉ាងច្បាស់ ហើយលេចឡើងនៅលើផ្ទាំងគំនូរ និងរូបភាពទាំងឆ្លាក់លើកាក់ ថាស និងវត្ថុលោហៈ ឬលាបលើចាន និងក្បឿង។ វាត្រូវបានគេរកឃើញនៅក្នុងផ្នែកជាច្រើននៃពិភពលោក រួមទាំងអាស៊ីបូព៌ា និងមជ្ឈិមបូព៌ា។ នៅក្នុងប្រទេសអ៊ីរ៉ង់ ថាសមួយនៃយុគសម័យកណ្តាលត្រូវបានរកឃើញជាមួយនឹងនិមិត្តសញ្ញាបែបនេះ។ លោក Salehi បាននិយាយថា និមិត្តសញ្ញាសត្វទន្សាយបីឆ្លាក់ដែលរកឃើញនៅក្នុងប្រទេសអ៊ីរ៉ង់ សមស្របឥតខ្ចោះទៅនឹងគំរូដែលបានរកឃើញនៅក្នុងប្រទេសចិនក្នុងសម័យបុរាណ ដោយបង្ហាញពីឥទ្ធិពលវប្បធម៌ចិនលើវប្បធម៌អ៊ីរ៉ង់ក្នុងកំឡុងរាជវង្ស Ilkhanate (១២៥៦-១៣៥៣។ លោក Salehi បាននិយាយថា នៅពេលនោះ និមិត្តសញ្ញាសត្វទន្សាយ ដូចដែលបានឆ្លុះបញ្ចាំងពីវត្ថុបុរាណ និងកាក់ដែកមួយចំនួនដែលបានរកឃើញនៅក្នុងប្រទេសអ៊ីរ៉ង់ ត្រូវបានគេជឿថាត្រូវបាននាំយកទៅប្រទេសអ៊ីរ៉ង់ដោយវិចិត្រករ និងវិចិត្រករចិន។

ដោយអត្ថាធិប្បាយលើវត្ថុផ្សេងទៀត ដែលបានរកឃើញនៅក្នុងប្រទេសអ៊ីរ៉ង់ដែលមាននិមិត្តសញ្ញារូបទន្សាយដូចគ្នាឬប្រហែលនេះ Salehi បាននិយាយបន្តទៀតថា មានកាក់គួរឱ្យចាប់អារម្មណ៍ពី រដែលមាននិមិត្តសញ្ញានៅក្នុងការប្រមូលផ្ទាល់ខ្លួនរបស់គាត់។ យោងតាមការវិភាគក្រាហ្វិចនៃកាក់ និងការរចនាស៊ុមជុំវិញសត្វទន្សាយ គេអាចសន្មត់ថាវត្ថុបុរាណមានអាយុកាលតាំងពីសម័យ Ilkhanate ។

នៅក្នុងវប្បធម៌អ៊ីរ៉ង់ ប្រធានបទរបស់សត្វទន្សាយត្រូវបានលើកឡើងជាញឹកញាប់នៅក្នុងការនិទានរឿងបុរាណ សាសនា និងទេវកថារបស់ប្រទេសអ៊ីរ៉ង់។ រូបភាពនេះបង្ហាញពីគំរូនិមិត្តសញ្ញាសត្វទន្សាយបីនៅក្នុងល្អាង ៤០៧ នៃតំបន់ Mogao Grottoes ក្រុង Dunhuang ខេត្ត Gansu ប្រទេសចិន៕

ប្រភព៖ XINHUA.NET