កែសម្រួល៖ រ៉ាម៉េត
ក្រុមអ្នកវិទ្យាសាស្ត្របានបង្កើតសត្វកណ្ដុរជាមួយកណ្ដុរឈ្មោលពីរក្បាលជាលើកដំបូង ដែលជាសម្មតិកម្មដ៏គួឲ្យកត់សម្គាល់មួយនៅក្នុងបច្ចេកវិទ្យានៃជីវវិទ្យាបន្តពូជ។
ក្រុមអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រដែលដឹកនាំដោយសាស្ត្រាចារ្យផ្នែកជីវវិទ្យានៃសាកលវិទ្យាល័យ Osaka ក្នុងប្រទេសជប៉ុន លោក Katsuhiko Hayashi បានបង្កើតពងចេញពីកោសិកាស្បែករបស់សត្វកណ្តុរឈ្មោល ដោយយកទៅបង្កាត់ពូជជាមួយនឹងកណ្តុរញី ហើយអាចបង្កើតកូនដែលមានសុខភាពល្អដូចគ្នា។
ការស្រាវជ្រាវមួយនេះជាភស្តុតាងបង្ហាញពីគំនិតផ្តួចផ្តើមរបស់មន្ទីរពិសោធន៍ដែលមានការលំបាកអស់ជាច្រើនឆ្នាំ អាចនឹងមានលទ្ធភាពក្នុងការព្យាបាលការធ្វើឲ្យមានកូននាពេលអនាគត រួមទាំងសម្រាប់គូស្នេហ៍ភេទដូចគ្នា ហើយប្រហែលជាអាចជួយការពារការផុតពូជនៃសត្វដែលជិតផុតពូជ។
តែអ្នកវិទ្យាសាស្ត្របានព្រមានថា នៅមានកត្តាសេសសល់ជាច្រើនដែលត្រូវសិក្សា មុនពេលកោសិកាដើមអាចប្រើដើម្បីបង្កើតមេជីវិតមនុស្សនៅក្នុងចានពិសោធន៍។
“ការអនុវត្តលើមនុស្សត្រូវចំណាយពេលយូរ ប្រហែលជា១០ឆ្នាំ ឬច្រើនជាងនេះ។ ទោះបីត្រូវបានគេធ្វើការពិសោធន៏ហើយក៏ដោយ ក៏យើងនៅមិនទាន់ដឹងថាតើមេជីវិតមានសុវត្ថិភាពគ្រប់គ្រាន់ក្នុងការបង្កើតកូនបានឬអត់នោះទេ”។
- កម្មវិធីបង្កើតកោសិកាឡើងវិញពីស្បែកកន្ទុយកណ្តុរ
អ្នកស្រាវជ្រាវបានយកកោសិកាស្បែកចេញពីកន្ទុយរបស់កណ្តុរឈ្មោលដែលលូតលាស់ពេញលេញ ដូចនៅក្នុងខ្លួនមនុស្សប្រុសដែរ ដូចជាមានក្រូម៉ូសូម X និងមួយ Y ហើយធ្វើវាឲ្យក្លាយទៅជាកោសិកាដើម pluripotent induced ឬ iPSCs ដែលជាប្រភេទកោសិកាដែលអ្នកវិទ្យាសាស្ត្របានច្នៃប្រឌិតឡើងវិញ។
អ្នកវិទ្យាសាស្ត្រឈ្នះរង្វាន់ណូបែល Shinya Yamanaka បានរិះរកវិធីត្រួសត្រាយក្នុងការផលិតហ្សែនដែលវានឹងណែនាំហ្សែនជាក់លាក់មួយក្នុងការបង្កើតកោសិកាដែលចម្លងតាមកោសិកាអំប្រ៊ីយ៉ុងដើម។
ការបំផុសគំនិតអភិវឌ្ឍន៍កោសិកាដើម pluripotent ឲ្យទៅជាកោសិកាមនុស្សគ្រប់ប្រភេទ ត្រូវបានគេប្រើវាយ៉ាងទូលំទូលាយក្នុងវិធីស្រាវជ្រាវជីវសាស្រ្ត ដើម្បីធ្វើគំរូ និងតាមដានជំងឺរបស់មនុស្ស និងសម្រាប់បង្កើតថ្នាំព្យាបាល។
មនុស្សមួយចំនួនបាត់បង់ក្រូម៉ូសូម Y ដោយឯកឯង Hayashi បានពន្យល់ថា នៅពេលដែល iPSCs ត្រូវបានបណ្តុះវានៅក្នុងមន្ទីរពិសោធន៍ កោសិកាដ៏ពិសេសនេះនឹងបង្កើតកោសិកា “XO” ។
អ្នកស្រាវជ្រាវបានបណ្តុះកោសិកា XO ហើយបានរកឃើញថាកោសិកាមួយចំនួនបានបង្កើតក្រូម៉ូសូម X ពីរដែលជាកំហុសនៃការបែងចែកប្រភេទកោសិកា – ធ្វើឱ្យពួកវាប្រែក្លាយជាក្រូម៉ូសូមភេទញី។ អ្នកស្រាវជ្រាវបានរកឃើញថា ការព្យាបាលកោសិកា XO ជាមួយនឹងសមាសធាតុមួយហៅថា Reversine បានបង្កើនចំនួនកោសិកា XX ។
ក្រុមការងារបានបំប្លែងកោសិកា XX ទៅជាកោសិកាមេជីវិតដំបូងនិងមេជីវិតឈ្មោលជាបន្តបន្ទាប់ដើម្បីផ្លាស់ផ្តូរវាទៅជាកោសិកាស៊ុត។ នៅពេលដែលវាបានបង្កកំណើតជាមួយនឹងមេជីវិតឈ្មោល និងបញ្ចូលវាទៅក្នុងស្បូនរបស់កណ្តុរ នោះមេជីវិតបានបង្កើតកូនបន្តដោយផ្ទាល់។
“ការសិក្សានេះគឺមានភាពស្អាតស្អំជាពិសេសព្រោះវាទាញយកអត្ថប្រយោជន៍ដែលកើតឡើងក្នុងអំឡុងពេលកោសិកា XY បាត់បង់ក្រូម៉ូសូម Y និងការកើនឡើងជាបន្តបន្ទាប់នៃក្រូម៉ូសូម X ទីពីរដែលជាលទ្ធផលកោសិកា XX ដែលមានសមត្ថភាពបង្កើតកូនបន្តដោយផ្ទាល់។ សាស្ត្រាចារ្យផ្នែកអភិវឌ្ឍន៍ផ្នែក endocrinology នៅមជ្ឈមណ្ឌល MRC សម្រាប់សុខភាពបន្តពូជនៃសាកលវិទ្យាល័យ Edinburgh ក្នុងប្រទេសស្កុតឡែន លោក Rod Mitchell បាននិយាយនៅក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍យ៉ាងដូច្នេះ។ គាត់មិនបានចូលរួមក្នុងការស្រាវជ្រាវនោះទេ។
លោក Mitchell ដែលជាអ្នកប្រឹក្សាផ្នែក endocrinologist របស់កុមារបានថ្លែងថា “កម្មវិធីនេះមានសក្តានុពលសម្រាប់មនុស្សមានគូស្នេហ៍ភេទដូចគ្នា”។ នៅក្នុងការសិក្សារលើសត្វកណ្តុរ អំប្រ៊ីយ៉ុងតិចតួចបំផុតដែលបានបង្កើតដោយប្រើកោសិកាកណ្ដុរ បណ្តាលឱ្យមានកូននៅរស់ ហើយជំហានចុងក្រោយដែលតម្រូវឱ្យបំប្លែងកោសិកាមេរោគទៅជាមេជីវិត មិនត្រូវបានបង្កើតឡើងវិញដោយភាពជឿជាក់ដោយការប្រើកោសិកាមនុស្សនោះទេ”។
មានអំប្រ៊ីយ៉ុងកណ្ដុរតែ ៧ ប៉ុណ្ណោះក្នុងចំណោម ៦៣០ ដែលដាក់បញ្ចូលកូនកណ្តុរ។ Hayashi បាននិយាយថា អត្រាជោគជ័យទទួលបានទាបប្រហែលត្រឹមតែ ១% – មិនមែនដោយសារតែដំណើរការនៃការបំប្លែងក្រូម៉ូសូមប្រភេទនោះទេការពិតកោសិកាដែលចិញ្ចឹមនៅក្នុងមន្ទីរពិសោធន៍គឺទាបជាងកំរិតធម្មតាទៅនឹងសត្វដែលមានជីវិត។
Hayashi បាននិយាយតាមរយៈអ៊ីមែលយ៉ាងដូច្នេះថា “នៅក្នុងករណីនេះ រវាង ៥ ទៅ ៦ សប្តាហ៍ នោះសក្តានុពលកោសិកានឹងប្រែប្រួល” ៕
ប្រភព៖ CNN
