ប្រែសម្រួល៖សហការី

វិហាសាសនាគ្រិស្តបុរាណមួយត្រូវបានជីកឃើញនៅតាមឆ្នេរសមុទ្ររបស់ប្រទេសអារ៉ាប់រួម (UAE) ដោយបានសាងសង់កាលពី ១,៤០០ ឆ្នាំមុន ដែលមានអាយុកាលចំណាស់ជាងព្យាការី Mohammed នៃសាសនាអ៊ីស្លាមដែលគាត់បានកើតនៅឆ្នាំក្នុងឆ្នាំ៥៧០ នៃគ.ស។

វិហានេះនៅសល់តែរូបរាងប៉ុណ្ណោះ គេបានណែនាំសាសនិកគ្រិស្តឲ្យធ្វើអធិស្ឋាននៅក្នុងវិហារដែលមានទីធ្លាមួយកន្លែងសម្រាប់ច្រកចេញចូល និងមានបន្ទប់បន្ថែមសម្រាប់ពិធីបុណ្យជំរះទឹក និងដុតនំសម្រាប់កាជួបជុំបុព្វជិកគ្រិស្តសាសនា។ បន្ទប់ដែលបុព្វជិកសំណាក់ធម៌ក៏មិនមានបិទបាំងអ្វីដែ។

នេះជាការរកឃើញលើកទី២ ហើយដែលគេរកឃើញនៅក្នុងតំបន់មួយនេះ ហើយមួយទៀតគឺនៅឆ្នាំ ១៩៩០ អ្នកប្រវត្តិវិទូជឿថា វិហាទាំងពីរនេះត្រូវបានគេបោះបង់ចោលជាយថាហេតុ នៅពេលដែលពួកគ្រិស្តសាសនិកចាប់ផ្តើមប្តូរមកកាន់សាសនាអ៊ីស្លាមវិញ ដោយសារជំនឿលើសាសនាអ៊ីស្លាមកាន់តែរីករាលដាលនៅក្នុងតំបន់នេះ។

គ្រិស្តសាសនា គឺជាសាសនារបស់ជនជាតិភាគតិចនៅទូទាំងតំបន់មជ្ឈឹមបូព៌ាដ៏ធំល្វឹងល្វើយ ប៉ុន្តែ UAE ធានានូវសេរីភាពនៃជំនឿសាសនាទាំងឡាយ ដរាបណាមិនមានការបង្កជាបញ្ហាដល់ការអនុវត្តគោលនយោបាយសាធារណៈ ឬ ក្រមសីលធម៌។

ទោះយ៉ាងណាក៏ដោយ ប្រទេសមួយចំនួននៅមជ្ឈិមបូព៌ា ដូចជាអ៊ីរ៉ាក់ ស៊ីរី និងអេហ្ស៊ីប មានចរិតរំលោភបៀតបៀនលើពួកកាន់សាសនាគ្រិស្ទាន មានជាឧទាហរណ៍ ដូចជាគ្រិស្តសាសនិកជនជាតិអេហ្ស៊ីបចំនួន ៩៩ នាក់ត្រូវបានគេសម្លាប់ដោយអ៊ិស្លាមក្រុមជ្រុលនិយមក្នុងឆ្នាំ ២០១៧ ហើយ ៤៧ នាក់ទៀតត្រូវបានគេសម្លាប់នៅលើ Palm Sunday ក្នុងទីក្រុង Tanta និង Alexandria ។

ប៉ុន្តែសាសនានេះត្រូវបានគេគោរពបូជាជាយូរមកហើយមុនពេលសាសនាអ៊ិស្លាមចាប់ផ្ដើមវិហាបុរាណមួយនេះត្រូវបានគេប្រទះឃើញនៅលើកោះ Siniyah ដែលជាតំបន់ខ្សាច់-dune sheikhdom នៃ Umm al-Quwain បើតាមកាលបរិច្ឆេតលើសំណាកកាបោនដែលគេបានរកឃើញនៅលើឃឿនវិហារនេះគឺនៅក្នុងរជ្ជកាលគ្រឹះចន្លោះពីឆ្នាំ ៥៣៤ និង ឆ្នាំ៦៥៦ ។ ដែលព្យាការី Muhammad របស់សាសនាអ៊ិស្លាមបានកើតនៅក្នុងរង្វង់ឆ្នាំ ៥៧០ និងបានស្លាប់នៅឆ្នាំ ៦៣២ បន្ទាប់ពីបានដណ្តើមយកទីក្រុង Mecca ក្នុងប្រទេសអារ៉ាប៊ីសាអូឌីតបច្ចុប្បន្ន។

នៅជាប់នឹងកន្លែងដែលវិហារនេះស្ថិតនៅនោះគឺនៅសល់អគារដាច់ដោយឡែកមួយដែលមានបន្ទប់ចំនួន ៤ ហើយក្រុមបុរាណវិទូជឿថាជុំវិញទីធ្លាមួយនេះគឺទំនងជាទីស្នាក់អាស្រ័យរបស់មេបុព្វជិត។

សម្រាប់ Timothy Power សាស្ត្រាចារ្យរងផ្នែកបុរាណវិទ្យានៅសាកលវិទ្យាល័យ United Arab Emirates ដែលបានជួយស្រាវជ្រាវអំពីវិហាដែលទើបរកឃើញថ្មី នៅអារ៉ាប់រួមសព្វថ្ងៃនេះគឺជា”សក្តានុពលនៃការរលំរលាយរបស់ប្រជាជាតិមួយ” ។

គាត់បាននិយាយថា “ការពិតវាមានព្រឹត្តការណ៍ស្រដៀងគ្នានេះបានកើតឡើងនៅទីនេះកាលពី ១,០០០ ឆ្នាំមុនគឺពិតជាគួរកត់សម្គាល់ហើយជារឿងដែលគេចង់ដឹង” ។

កោះ Siniyah ជាខែលនៃដែនសមុទ្រ Khor al-Beida ក្នុង Umm al-Quwainដែលជាប្រទេសអេមីរ៉ាតស្ថិតនៅប្រហែល ៣០ ម៉ាយនៃភាគខាងជើងឈាងខាងកើតនៃទីក្រុងឌូបៃតាមបណ្តោយឆ្នេរនៃឈូងសមុទ្រពែក្ស។

កោះនេះមានបណ្តុំខ្សាច់ចេញមកវាមានរាងដូចជាម្រាមដៃកោង។ នៅភាគខាងជើងឆៀងខាងកើតនៃកោះនេះអ្នកបុរាណវត្ថុវិទូបានរកឃើញវិហារបុរាណមួយនេះ។

ប្រវត្ដិវិទូបាននិយាយថា ព្រះវិហារ និងអារ៉ាមសម័យកាលដើមបានរីករាលដាលនៅតាមឈូងសមុទ្រពែក្ស រហូតដល់ឆ្នេរសមុទ្ររបស់ប្រទេសអូម៉ង់បច្ចុប្បន្ន និងគ្រប់ផ្លូវទៅកាន់ប្រទេសឥណ្ឌា។

អ្នកបុរាណវិទូបានរកឃើញព្រះវិហារ និងអារ៉ាមស្រដៀងគ្នាផ្សេងទៀតនៅបារ៉ែន អ៊ីរ៉ាក់ អ៊ីរ៉ង់ គុយវ៉ែត និងអារ៉ាប៊ីសាអូឌីត ហើយប្រជាជាតិទាំងនេះក៏ត្រូវបានគេស្គាល់ថាធ្វើទុក្ខបុកម្នេញលើគ្រិស្តបរិស័ទផងដែរ។

នៅដើមទសវត្សរ៍ឆ្នាំ ១៩៩០ អ្នកបុរាណវត្ថុវិទូបានរកឃើញវិហាគ្រិស្តសាសនាដំបូងគេនៅអារ៉ាប់រួមគឺនៅលើកោះSir Bani Yas។

ផែនសំណង់ វាស្រដៀងនឹងវិហារមួយដែលបានរកឃើញថ្មីៗនេះ មានបន្ទប់បុព្វជិត រោងបាយ និងប៊ិករោមសត្វហើយជុំវិញទីធ្លាគឺស្ថិតនៅក្នុងបរិវេណនៃព្រះវិហារ។

លើសពីនេះ អ្នកបុរាណវត្ថុវិទូបានរកឃើញរោងជាងប្រាំបីខ្នងជុំវិញវិហារ ដោយបង្ហាញថា នេះគឺជាការតាំងទីលំនៅអចិន្ត្រៃយ៍។

ទីអារ៉ាមទាំងនេះត្រូវបានគេជឿថាជាគោលដៅដ៏សំខាន់សម្រាប់អ្នកធ្វើធម្មយាត្រាដែលធ្វើដំណើរតាមផ្លូវរបស់ឈ្មួញទៅកាន់ប្រទេសឥណ្ឌា។

អ្នកបុរាណវត្ថុវិទូជឿថាការតាំងទីលំនៅនេះត្រូវបានបោះបង់ចោលដោយឯកឯងប្រហែលនៅក្នុងឆ្នាំ ៧៥០ នៃគ្រិស្តសករាជ៕

ប្រភព៖ Daily Mai